کمال، رقم جدید گندم نان زمستانه با عملکرد دانه بالا و سازگاری به شرایط دیمزارهای مناطق سرد و معتدل سرد در ایران

معرفی ارقام جدیدگندم دیم پرمحصول تاثیر زیادی بر افزایش و پایداری تولید در دیم زارهای کشور دارد. رقم کمال حاصل برنامه به نژادی گندم نان در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور می باشد. این رقم از دورگ گیری بین لاین Sbn//Trm/k۲۵۳ و لاین ۸۸Zhong۲۱۸//Ctk/Vee/۳/Kvz/Gv//Prl در سال زراعی۱۳۸۰-۸۱ در مراغه تولید شد. ارزیابی نسل های در حال تفکیک در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه (۸۷-۱۳۸۲) انجام گرفت. رقم کمال طی سال زراعی۹۰-۱۳۸۹ در قالب آزمایش مقدماتی در ایستگاه های سرد و معتدل ارزیابی و میانگین عملکرد دانه آن۲۲۳۴ کیلوگرم در هکتار بود. در سال۱۳۹۰-۹۱ رقم جدید در قالب آزمایش پیشرفته مقایسه عملکرد بررسی و با ۱۷۱۹ کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه انتخاب و به مدت سه سال در آزمایش سازگاری و پایداری عملکرد در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سرد و معتدل سرد دیم ارزیابی شد. میانگین عملکرد دانه رقم جدید و ارقام شاهد آذر ۲ و اوحدی در این بررسی به ترتیب ۲۱۲۰، ۲۰۶۶ و ۲۰۸۳ کیلوگرم در هکتار بود. رقم کمال به همراه شاهدهای سرداری، آذر۲، هما، اوحدی، باران، صدرا و هشترود طی سه سال زراعی (۱۳۹۵-۹۷) در قالب آزمایشات تحقیقی- ترویجی و پایلوت های انتقال یافته در استان آذربایجان شرقی از نظر عملکرد و سایر صفات زراعی مقایسه شد. در این آزمایشات میانگین عملکرد دانه رقم کمال ۲۶۰۴ و ارقام شاهد متداول منطقه (صدرا، آذر۲، باران، هما، اوحدی و سرداری) ۲۲۳۰ کیلوگرم در هکتار بود، که عملکرد دانه رقم جدید ۱۷ درصد نسبت به میانگین شاهدها برتر بود. بر اساس آزمون های پایداری رقم کمال از پایداری عملکرد دانه بالا در طول سال ها برخوردار بود. رقم کمال دارای عادت رشد زمستانه، مقاومت به سرما و خشکی، میانگین تعداد روز تا ظهور سنبله ۱۴۳ روز (از اول ژانویه)، میانگین ارتفاع گیاه ۶۷ سانتی متر و میانگین وزن هزار دانه ۴۰ گرم است. رقم کمال نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای حساس ولی از کیفیت نانوایی خوب برخوردار است. این رقم به دلیل دارا بودن ویژگی های مطلوب زراعی برای کاشت در مناطق سرد و معتدل سرد دیم انتخاب و معرفی شده است.

Keywords:

گندم دیم , پتانسیل تولید , تحمل به خشکی , تحمل به سرما و عادت رشد زمستانه