ویژگی های دوگانگی های ساختاری جامعه ایرانی و نقش آن درکند یا خنثی سازی توسعه

جامعه ایرانی به لحاظ تاریخی از دوگانگی های قابل توجهی رنج می برد. دوگانگی هایی که به لحاظ شرایط تاریخی و جبر تغییرات اجتماعی پدید آمده اند ولی، پس از آن کمتر میل به یکپارچگی دوباره در انها دیده می شود، به شکلی که با نگاهی به جامعه می توان مصادیق متعددی از این دوگانگی - چندگانگی ها را در عرصه های مختلف مشاهده کرد. برای نمونه در کشاورزی مکانیزه، بازار سنتی (تیمچه و...) بازار مدرن (پاساژ و مال و...) اشاره کرد. در فرهنگی این دوگانگی ها را در کنش، هنجار، وارزش های متفاوت و متعدد می توان همچون ساختار متفاوت حوزه و دانشگاه، نگاه متفاوت به دنیا و جهان پیرامونی و... سراغ گرفت. در سیاست به گونه ای دیگر این دو چندگانگی ها خودنمایی می کند: تمرکزگرایی - مشارکت جویی، یکه سالاری - مردم سالاری، انتصاب - انتخاب نمونه هایی از این دو گانگی ها هستند. بنابراین ضمن انکه باید پذیرفت که تعارض و اختلاف یکی از محرک های اصلی توسعه و پیشرفت در جامعه به شمار می آید. اما دامنه اختلاف و تشدید تعارض ها، یا به عبارتی «حجم بالای تعارضات و هم ستیزی های ناشی از آن» در بزنگاه های مهم نقش اصطکاک بین نیروهای پیش برنده جامعه خنثی سازی نیروهای اجتماعی را ایفاء می کند و به رغم به کارگیری نیروهای فراوان، با دستیابی به اهداف توسعه ای ناکام می ماند. براین اساس، با تکیه بر این دیدگاه نظری با محوریت گزاره های زیر می کوشد تا با بسط گزاره های فوق و مستدل و مستند نمودن آن ها و بیان و تحلیل اهمیت لزوم گذار از دو گانگی های گریبان گیر جامعه ایرانی، در نهایت مرکز الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت را مجاب سازد تا با دیدی وسیع تر به این قضیه نگریسته و زمینه های اجتماعی - سیاسی لازم برای کاستن از حجم و دامنه دوگانگی ها را به عنوان یک هدف راهبردی برای خویش و نهادهای برنامه ریزی و تصمیم ساز در دستور کار خویش قرار دهد.

Keywords:

دوگانگی ساختاری , پیشرفت , جامعه ایران , کند یا خنثی سازیپیشرفت