ارائه مدل پیش بینی بروز خطر تقلب مالی در شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران

روشهای تقلب همواره در حال تحول و نو شدن است، پس روشهای شناسایی و پیشگیری از آن نیازمند نوشوندگیست. برآورد صحیحاحتمال وقوع تقلب مالی موجب افزایش توان شناسایی و پیشگیری از آن خواهد شد. در نتیجه از حسابرسان در برابر دعاوی مطروحهحمایت میکند و همچنین موجب کاهش هزینه های سنگین ناشی از آن، که بر دوش کل جامعه میباشد، خواهد شد. در همین راستافرضیه ای به جهت پیش بینی بروز خطر تقلب مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تدوین گردید. به منظوراعتبار بخشی به نتایج این تحقیق نهایت سعی و توجه در انتخاب نمونه ها از دوران همگن به عمل آمده. با توجه به تغییر و تحولات اخیردر بورس تهران، سال 1385 به عنوان سال تقلب به جهت انتخاب شرکتهای متقلب از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراقبهادار تهران مبنا قرار گرفته و به جهت بررسی موجبات تقلب مالی در شرکتهای انتخاب شده، سال 1384 ، و همچنین برای بررسیتغییر و تحولات در حوزه مالی و غیرمالی، تا سه سال پس از سال تقلب نیز دنبال شده. در همین دوره زمانی به منظور فراهم نمودنامکان مقایسه، شرکتهایی نیز به تعداد شرکتهای متقلب کشف شده، به عنوان گروه کنترل انتخاب و بررسی گردیده. درضمن نحوهگزینش شرکتهای متقلب از طریق بررسی گزارشات حسابرسی با نتایجی غیرمقبول در سال تقلب، و رویت بندهای عدم توافقی که بینحسابرسان مستقل وقت و شرکتها وجود داشته که شرکتها قادر به رفع ایراد بوده و بعضاً در سال بعد نسبت به اصلاح آن اقدام نموده کهارائه مجدد صورتهای مالی را به همراه داشته، خواهد بود.در مجموع طی این تحقیق 250 گزارش حسابرسی به همراه صورتهای مالی، طی سالهای 1384 الی 1388 به مدت پنج سال موردبررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته. همچنین برای جمع آوری برخی اطلاعات تکمیلی به گزارشات حسابرسی به همراه صورتهای مالیمربوطه در سال 1383 نیز مراجعه شده. شاید هرگز نتوان کلیه عوامل موثر بر تقلب مالی را در نوشتاری محدود گنجاند، ولی کشفالگویی که منجر به کسب اطمینانی معقول از اطلاعات مالی گردد دور از انتظار برخی تحقیقات منجمله تحقیق حاضر نبوده که در نهایتالگویی متشکل از ترکیب 14 شاخص مالی و 5 شاخص غیرمالی مرتبط با تقلب مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران شناسایی گردیده، که نتایج بدست آمده حاکی از معنادار بودن کلیه متغیرهای مستقل و ارتباط مستقیم امتیاز کسب شده شرکتهاطبق مدل ارائه شده، با خطر بروز تقلب مالی در سطح اطمینان 95 % گردیده. باتوجه به توانایی قابل قبول مدل پیشنهادی، گروه هایمختلف استفاده کنندگان اطلاعات مالی نظیر حسابرسان، تحلیلگران اقتصادی، مقامات مالیاتی، اعتباردهندگان، سرمایه گذاران و ...میتوانند در تمایز شرکتهای متقلب از غیر متقلب از آن بهره مند باشند.

Keywords:

تقلب مالی , شاخصهای مالی , شاخصهای غیرمالی