باز خوانی اخلاق زیست محیطی درقرآن

در قرآن بارها به تدبر و تفکر و دقت به آثار طبیعت و آفرینش دعوت شده است. و این خود جایگاه ویژه موجودات در قاموس حضرت حق می باشد تا آنجا که خداوندگار گاه به زمین و گاه به ستارگان و گیاهان و حتی میو ها سوگند یاد کرده است. و این توجه به عظمت زیستگاه و محیط زیست موجودات را بیان می دارد . نکته ای که بیشتر حائز اهمیت است،کائنات به عنوان تسبیح گوی خداوند در قران معرفی شده اندو نمونه آشکار این شعور و آگاهی موجودات در کره زمین در برهه ای از زمان در حکومت حضرت سلیمان نبی (ع) در مکالمه وارتباط با پرنده ای به نام هد هد ،دراطلاع رسانی از حکومت یک زن به نام بلقیس از سرزمین سبا ست و... ویا قول مورچه هنگام عبور حضرت سلیمان از وادی مورچگان و درک کلام مورچه از طرف نبی خدا می باشد.ویا قول رحمان در امر به کوه که خود را با تسبیح و ذکر داوودپیامبر هم نوا کند.استفاده از منابع تفسیری و روایی در تبیین آیات و روش و سیره اهل بیت عصمت و طهارت، خود منبعی مهم و ضروری در این پژوهش می باشد.نتیجه آنکه: تامل و باز خوانی این مقاله ، در یافتن یک دید واقع بینا نه تر به موجودات زنده و حیات وحش و محیط زیست خود امری است بس مهم که در نهایت صاحبان بصیرت را به اصول و موازین احترام به محیط زیست و حق حیات و امنیت برای جانداران پایبند می سازد.چرا که از منظر آموزه های اسلام حیات امری است مقدس، زیرا موهبتی است الهی، حفظ حیات در هر شکل آن مطلوب است. واصل اولیه بر حفظ حیات و عدم تعرض به آن پایه ریزی شده است مگر به جهت مصلحت قوی تری که آن هم با اذن پروردگار و خدای حیات آفرین خواهد بود و انسان اجازه پایان دادن به حیات را در حد مجاز دارا خواهد بود. به عنوان مثال: خداوند کشتن حیوانات حلال گوشت را برای تغذیه انسان و حفظ حیات او جایز می شمارد... و خدا کسی است که چهارپایان را برای شما پدید آورد تا از برخی از آنها سواری گیرید و از برخی از آن ها بخورید.» (غافر: آیه 79)و همچنین «در جایی که ادامه حیات جانوری یا حیوانی مزاحم حیات انسان باشد به ضرورت اجازه دفع ضرر داده شده است.» در غیر این دو صورت کشتن حیوانات و جانداران جایز نیست. در قرنی که متاسفانه واژه حیات وحش تا چند دهه قبل با کلمه شکار مترادف بوده و شامل پرندگان،پستاندارانی می شد که به عنوان ورزش شکار می شدند .(دکتر کالی گرام1388)و سپس مدیریت حیات وحش اداره این گونه های جانوری از جمله گونه های در حال انقراض را تحت مدیریت قرار داد، بازخوانی آموزه های قرآنی در رعایت اخلاق زیست محیطی نسبت به حیوانات در این مقاله ،موضوعی است که مورد مداقه قرار گرفته است.

Keywords:

اخلاق زیست محیطی , حضرت سلیمان علیه السلام , , هدهد