سهم و جایگاه نظام بانکی در تامین مالی خانوارها (مقایسه بین استانی)

امروزه نظام بانکی نقش مهمی در اقتصاد ایفا می نماید، و با بررسی تجربه کشورهای توسعه یافته، مشخص می شود که جایگاه نظام بانکی در تامین مالی خانوارها بسیار برجسته تر از همین نقش در کشورهای در حال توسعه است. بر همین اساس، مقاله حاضر با بررسی استانی، سعی بر تعیین جایگاه نظام بانکی در تامین مالی خانوارهای شهری دارد. بدین منظور، ابتدا مدلی برای تامین مالی خانوارها تصریح و به کمک شاخص های پولی، جایگاه نظام باانکی در آن مشخص می شود. به منظور برآورد مدل مورد استفاده، از روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی استفاده شده است. مشاهدات آماری نشان می دهد در استان هایی که از تولید ناخالص داخلی پایینی برخوردارند (مانند ایلام، قم، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمانشاه)، شدت فزونی نسبت مصرف به تولید بیشتر بوده و نسبت پس انداز به تولید ناخالص داخلی اندک است. همچنین، در استان هایی که تولید ناخالص داخلی بالایی را به خود اختصاص داده اند (تهران، اصفهان، مازندران، خوزستان، کرمان)، میزان مصارف خانوارهای شهری در این مناطق، متناسب با تولید ناخالص داخلی می باشد و پس اندازی به نسبت هم سطح با میزان مصرف دارند. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که در اغلب استان های منتخب در مقاله، افزایش حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نسبت به تولید ناخالص داخلی، تورم و نرخ سود سپرده گذاری بلند مدت، منجر به کاهش مصارف غیرخوراکی و افزایش پس انداز خانوارهای شهری شده است. در واقع، این امر ابتدا منجر به کاهش سپرده های دیداری می شود که افزایش م صارف غیرخوراکی و پس انداز اجباری را به دنبال خواهد داشت. اما در مرحله بعد، با کاسته شدن از روند افزایشی نرخ سود سپرده گذاری، شاهد کاهش سپرده های دیداری و مصارف غیرخوراکی و پس اندازهای خانوارهای شهری در ایران می باشیم. بنابراین، در شرایط اتخاذ سیاست پولی انبساطی، مشخص شد که نظام بانکی حاکم بر اقتصاد از کارایی لازم جهت جمع آوری انباشت وجوه پس انداز و افزایش فرصت های سرمایه گذاری و بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و بالفعل تولید برخوردار نمی باشد. زیرا این امر در نهایت، به دلیل کاهش میزان درآمد حقیقی خانوارها به علت افزایش تورم ناشی از سیاست پولی انبساطی، منجر به کاهش میزان پس انداز، مصارف غیرخوراکی و سطح رفاه خانوارهای شهری شده است.

Keywords:

نظام بانکی , تامین مالی خانوار , داده های تابلویی , مقایسه بین استانی