سرزمین ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و زمینشناسی از جمله ده کشور سانحهخیز جهان به شمار میآید و همواره بر اثر بروز سوانحی چون سیل، زلزله، خشکسالی، توفان و غیره، خسارات جانی و مالی قابل توجهی به کشور وارد آمده است. از همین رو، سالهاست که راههای کاهش اثرات سوانح طبیعی در کشور مورد توجه قرار گرفته است و تلاش میشود تا همگام با تجربههای جهانی در این حوزه، شاخص ایمنی و آمادگی در برابر سوانح طبیعی ارتقاء یابد. در این میان، برنامهریزی برای پیشگیری و افزایش آمادگی در برابر سوانح در شهر تبریز به عنوان مرکز فعالیتهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. کلان شهر تبریز به عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی، اقتصادی، اداری، سیاسی و صنعتی کشور دارای مشکلات و نابسامانی های اساسی و جدی است که در میان آن ها خطر تهدیدات ناشی از حوادث و سوانح بیش از سایر مسایل و مشکلات می-بایست مورد توجه قرار گیرد.از سویی دیگر می دانیم که تابآوری شهر عبارت است از معیاری برای سنجش میزان توانایی سیستم شهری برای جذب تغییرات و سازماندهی مجدد تغییرات حاصل از اختلالات، پایداری شهر و ظرفیت سازی. تاب آوری دارای ابعاد و مؤلفه های مختلفی می باشد که در مدل ها و الگوهای جهانی و بومی، به آن ها پرداخته شده است. همان گونه که در مقاله نیز اشاره خواهد شد، یکی از مؤلفه-های مهم و حیاتی در تاب آوری شهرها، برنامه مقابله با شرایط اضطراری می باشد که سامانه فرماندهی حادثه در بطن آن تعریف می شود. سیستم مدیریت حادثه یکی از المان های اساسی در مدیریت حادثه است و یک سیستم مدیریت اجرایی است که برای توانمندکردن مدیریت مؤثر و کارآمد حادثه از طریق جمع آوری تسهیلات، تجهیزات، پرسنل یا روندها و ارتباطات طراحی می شود و از طریق یک ساختار سازمانی معمولی فعالیت می کند. سیستم مدیریت حادثه، یک فرم اساسی مدیریت است که در یک فرمت استاندارد ایجاد شده و هدف آن توانمند کردن مدیران حادثه در تشخیص مسائل و مشکلات کلیدی یک حادثه می باشد. در این مقاله، برآنیم تا با ارایه ابعاد و مؤلفه های مطرح در تاب آوری شهرهای، به نقش سامانه فرماندهی حادثه شهر تبریز در این راستا بپردازیم. به همین دلیل، با مطالعه ساختار کنونی سیستم مدیریت و فرماندهی حادثه شهر تبریز و بررسی ساختارهای مدیریت شرایط اضطراری دیگر شهرها و بومی سازی الگوی سیستم مدیریت حادثه، سیستم مدیریت حادثه مطلوب و بهینه با توجه به موقعیت خاص شهر تبریز ارایه خواهد شد. درنهایت پیشنهاداتی برای اثربخش نمودن سیستم مدیریت حادثه شهر در راستای ارتقای تاب آوری کلان شهر تبریز ارایه می گردد.