تجلی هندسه جاویدان در پایداری معماری اسلامی ایران

پایداری، عاملی است که موجب آرامش و تداوم زندگی با کیفیت در طول زمان است. این مقوله در زمینه های متفاوتی مورد ارزیابی و بررسی قارر گرفته و م عماری به عنوان کالبدی برای زندگی انسان می تواند یکی از مهمترین زمینه های بروز آن باشد. معماری ایرانی که یکی از غنی ترین نمونه های معماری بومی با دستاوردهای فرمی و نیارشی قابل ذکر در جهان است، در گذر دوران اسلامی به یکی از نمونه های موفق معماری مفهومی، معناگرا و عرفانی بدل شد. در واقع آنچه که در معماری اسلامی به عنوان یکی از عناصر ماندگار، می توان از ان یاد کرد، ابدیت و ازلیتی است که معمار مسلمان، به واسطه اعتقاد به خلیفه الله بودن و بینشی که این اعتقاد در او ایجاد می کند می تواند در کالبد بنا، جاری کند. اما سوال این است که این تداوم و هماره زنده بودن، از چه چیز ناشی می شود و چگونه در کالبد بنا جاری می گردد؟ در این مقاله ضمن معرفی مختصر از معماری پایدار به بررسی مصادیق جلوه های پایداری در تفکر و جهان بینی اسلامی و تأثیری که بر هنر و معماری این مرز و بوم داشته، سعی در آشنایی با مفهومی ازلی تحت عنوان ه ندسه جاویدان شده است. هندسه معماری ایرانی به خصوص در بناهای مذهبیدر ذهن ایرانیان با هویت برای معماری اسلامی پیوند خورده است. حال این سوال مطرح می گردد که فلسفه وجودی این هندسه چیست، که تبدیل به گونه ای هویت برای معماری اسلامی شده است. هندسه ای که الگوی اصلی آن خداوند متعال است و معمار مؤمن مسلمان سنتی نیز آن را در فعل خویش متجلی ساخته است. بی شک یکی از عوامل تمایز معمار سنتی و معمار امروز همین هندسه ازلی است که سبب شده بناهای اسلامی در دوران جدید، پایداری و اخلاص لازم مثل گذشته را نداشته باشند. در روند این ن وشتار، تحلیل رابطه صورت و معنا، در پی آن مبانی عرفانی و معانی مورد توجه در صور و زمینه های موجود معرفی گردیده و معانی با استفاده از خود صورت بیان می شوند. بدین ترتیب، در پایان همه امور ختم می شوند به اصل توحید و توجه به حضرت حق.

Keywords:

تفکر پایداری , معماری اسلامی ایران , هندسه جاویدان , نور , رمزهای هندسی , وحدت در معماری