استخراج مفهوم هندسه از آیات قرآن و ارتباط هندسه ومعماری اسلامی

تاریخ هنر اسلامی به ویژه در معماری بیانگر نوع نگاه ویژه و خاص مهندسان، معماران و هنرمندان مسلمان به هندسه و کاربرد آن در هنرقدسی است و این معنا نه تنها از میراث هرمسی تغذیه می کند، بلکه علاوه بر آن الگویی قرآنی نیز برای خود داشته است. در قرآن که اصیلترین منبع اندیشه اسلامی است، صورت فیزیکی و ساختاری عالم در قالب یکی از کلیدی ترین واژه های جهان بینی اسلامی یعنی قدر بیانشده است. این واژه دو ویژگی اساسی دارد که بنابه آن مناسب ترین گزینه برای تبیین هویت فرمی هنر اسلامی است: اولاً ارتباطی بسیار وثیق و عمیق با مفاهیمی چون نور، خلق، حسن و زیبایی دارد و ثانیاً در روایات اسلامی، معادل علومی است (چون ریاضیات و هندسه) که ازیک سو دقیقاً طراح ساختار کالبدی هنر اسلامی است، به ویژه در معماری اسلامی که خود بستر و مظهر تمامی ابعاد هنر اسلامی است و ازدیگر سو هویتی دارد که کاملاً معادل عالم مثال است. در این مقاله به بررسی علل اهمیت یافتن هندسه در هنر اسلامی و نحوه بازتاب آن در نقوش تزئینی معماری با توجه به فرهنگ و ارزشهایحاکم بر جامعه، و شناخت معانی ، ارزش ها و ویژگی های نقوش با توجه به مفهوم هندسه در آیات قرآن می پردازیم. پرسش کلیدی آن است که ارتباط بین هندسه ومعماری اسلامی به چه صورت است و آیا این ارتباط بر گرفته از مفاهیم قرآنی است؟ برای پاسخگویی به این پرسشها از از روش مورد پژوهی با بهرهگیری از راهکارهای ترکیبی و برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و فیش برداری از کتب مرجع و تالیفات و مقالات معتبر و خلاصه نویسی استفاده شده است

Keywords:

قرآن , قدر , هنر اسلامی , معماری اسلامی , هندسه