ارزیابی کمی تاثیر تراکم و تاریخ کشت بر زمان تا بسته شدن کانوپی و طول دوره رشد نمایی و خطی در نخود

در اوایل فصل رشد به دلیل پایین بودن سطوح برگی ، نسبت کمی از تشعشع خورشید توسط گیاه جذب می شود . تر اکم ک شت و دما (تاریخ کشت) از عوامل تاثیر گذار بر زمان از کشت تا بسته شدن کانوپی (tb) و در نتیجه مقدار جذب تشعشع توسط گیاه به شمار می آیند. نتایج حاصل از مطالعات انجام شده روی گیاهان دیگر که در آن ها tb به طور کمی برآورد شده است نشان می دهند که tb از دما به طور منفی تاثیر می پذیرد. این در حالی است که در مورد اثر معنی دار تر اکم بر tb اتفاق نظر وجود ندارد . با اینکه و اکنش نخود به تر اکم و تاریخ کشت به طور گسترده بررسی شده است ، ولی در این خصوص گزارش منتشر شده ای در دست نیست . بر همین اساس ، با استفاده از رقم هاشم ، اقدام به اجرای دو آزمایش مزرعه ای در دانشگاه گرگان گردید. تراکم های (تیمار اول ) مورد آزمایش عبارت بودند از : 15، 30، 45 و 60 بوته در متر مربع . تیمار دوم شا مل تاریخ های کشت ١٥ دی ، ١٥ اسفند (سال ٨٢ ) و ٨ اردیبهشت سال ٨٣ (آزمایش اول)، ١٥ آذر، ٣٠ دی (سال ٨٣ ) و ١ فروردین سال ٨٤ (آزمایش دوم ) بود . با برازش دادن معادله {W = Cm / Rm ln (1 + exp (Rm (t - tb)))} expolinear روی داده های وزن خشک اندام هوایی (W) ، مقدار tb و طول دوره رشد نمایی و خطی برآورد گردید . در این معادله، Cm سرعت رشد حداکثر (گرم بر متر مربع بر روز)، Rm سرعت رشد نسبی حد اکثر (گرم بر گرم بر روز ) و t زمان می باشد. نتایج نشان داد که که با تأخیر در کشت و در نتیجه مواجهه گیاه با دماهای بالاتر ، مقدار tb و همچنین طول دوره رشد نمایی و خطی به طور چشمگیری کاهش می یابد. این در حالی است که تقلیل این صفات در تراکم های بالا ، از نظر آماری قابل اغماض بود . بر همین اساس می توان گفت که در نخود کمیت این صفات از دما تاثیر بیشتری می پذیرد تا تر اکم. بر اساس ضریب زاویه معادلات ر گرسیونی، ترتیب (شدت) تاثیر پذیری این صفات از تاریخ کشت به صورت tb > دوره رشد نمایی > دوره رشد خطی بدست آمد.

Keywords:

نخود , بسته شدن کانوپی , معادله Expolinear