مطالعات کاریوتیپی برخی از توده های بومی ایران در گشنیز

در این تحقیق مطالعات کاریوتیپی در 6 جمعیت گشنیز با استفاده از تکنیک تجزیه کاریوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه کاریولوژیکی نمونه های نوک ریشه نشان داد که عدد پایه کروموزومی در تمام جمعیت های مورد بررسی x=11 و تعداد کروموزوم 22=2n=2x بود. از لحاظ سطح پلوئیدی، همه جمعیت ها دیپلوئید بودند. بر اساس جدول Stebbin,s سه جمعیت در کلاس 4A و یک جمعیت در کلاس 3A و دو جمعیت در کلاس 4B قرار گرفت که این امر بیانگر عدم تقارن کروموزومی در بین جمعیت ها بود. بین جمعیت ها از لحاظ صفات طول کل کروموزومی (TL)، طول بازوی بلند (LA)، طول بازوی کوتاه (SA)ف نسبت بازوی بلند به کوتاه (AR)، اختلاف دامنه طول نسبی (DRL)، نسبت طول بازوی کوتاه به بازوی بلند (r-value)، شکل کلی کاریوتیپ (%TF) ، شاخص عدم تقارن درون کروموزومی (A1) و شاخص عدم تقارن بین کروموزومی (A2) اختلاف معناداری در سطح احتمال 1% وجود داشت. بیشترین مقادیر صفات r-value و %TF متعلق به جمعیت مبارکه و کمترین این مقادیر در جمعیت ملایر مشاهده شد. این دو جمعیت با قرار گرفتن در گروه های جداگانه اختلاف زیادی را نشان دادند همچنین جمعیت های ملایر و نهاوند از نظر صفات ، A2 ، A1 ، AI ، A، DRL با قرار گرفتن در گروه های جداگانه تفاوت معنی داری را نشان دادند. ضریب همبستگی صفات نشان داد که طول کروموزوم (TL) با صفاتی که مستقیما از طول بازوها بدست می آیند ارتباط مثبت و معنی داری دارد همچنین شاخص عدم تقارن درون کروموزومی (A1) با صفات RL ، AR ، r-value و %TF همبستگی قوی و معنی دار دارد. در تجزیه کلاستر، با برش دندروگرام در فاصله 6/05 جمعیت های مورد نظر در سه گروه قرار گرفتند به طوری که جمعیت های قزوین، ملایر و نهاوند در گروه اول، جمعیت های مبارکه و مرکزی در گروه دوم ، جمعیت کرج در گروه سوم قرار گرفتند.

Keywords:

گشنیز (Coriandrum sativum L) , کاریوتیپ , ضریب همبستگی و تجزیه خوشه ای