بررسی زمین شیمی وکانی شناسی خاک آجرپزی وآجرتولیدی، دشت کوارومرودشت ، استان فارس

دشت کوار در 40 کیلومتری جنوب شرق شیراز و مرودشت در 45 کیلومتری شمال شرق شیراز، با داشتن خاک SiO 2 رس آبرفتی ، از منابع مهم تامین خاک آجرپزی استان فارس هستند . بر اساس مطالعات زمین شیمیا یی ، ، CaO ، Al 2 O 3 ، Fe 2 O 3 و MgO فراوانترین سازاهای این خاک ها و آجر تولیدی آنها است . نتایج آنالیز XRD نشان می دهد کانیهای اصلی این خاک ها کوارتز، کلسیت، دولومیت، مونت موریلونیت، کلریت، اورتوکلاز، آلبیت و مسکوویت است . کانی های موجود در آجرهای تولیدی اوژیت و ولاستونیت می باشد . مقایسه نتایج بدست آمده از آنالیز شیمیایی و ترکیب شیمیایی استاندارد و مناسب خاک آجرپزی نشان میدهد که این خاک ها برای ساخت آجرمناسب نیستند . بررسی ترکیب کانی شناختی بدست آمده از آنالیز XRD و کانی های پیش بینی شده توسط سیستمهای سه تایی SiO 2 - Al 2 O 3 - و SiO 2 - Al 2 O 3 - MgO، SiO 2 - Al 2 O 3 - CaO K 2 O نیزموید این مطلب است . مقدار پایین کانی های رسی و کوارتز باعث کاهش مقاومت و شکل پذیری آجر می شود . حضور نسبتا بالای کلسیت در این خاک ها باعث تشکیل اوژیت و ولاستونیت شده و مانع از تشکیل سایر کانی ها نظیر آنور تیت ،فلدسپار و انستاتیت می شود . بر خلاف تصور رایج و سابقه طولانی استفاده از این خاک ها در ساخت آجر در منطقه ، استفاده از خاک های مناسب سازندی به جای این خاکها توصیه می شود .