گردشگری و نظام غذایی بومی: ذائقه گردشگر در تکاپوی تجربهای متمایز و طعمی اصیل از فرهنگ و محیط

نظام غذایی بومی به مثابه بخشی از میراث فرهنگی جامعه دارای ظرفیتهای متعددی برای مطرح شدن در حوزه گردشگری است. در این مطالعه ابعاد مختلف فرهنگی و تغذیهای نظام غذایی عشایر لک در استان لرستان به عنوان جاذبه و مولفهای مهم در رابطه با ابعاد فرهنگی و اقتصادی گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور نظام غذایی طایفه بیرانوند به عنوان یکی از طوایف لک در لرستان در دو منطقه گرمسیری و سردسیری مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با استفاده از روش مردمنگاری به عنوان استراتژی کارا، تکنیکهایی از قبیل مصاحبههای مردمنگارانه و مشاهده مشارکتی برای گردآوری دادههای مورد نیاز در زندگی و همراه شدن با مشارکت کنندگان در دو منطقه قشلاقی و ییلاقی جحت شناخت و درک موضوع مورد مطالعه از نگاه مردم بومی به کار گرفته است. نتایج نشان میدهد نظام غذایی بومی عشایر علاوه بر اینکه با استفاده از منابع محلی منابع متنوع غذایی را برای عشایر در خود جای داده است، بسیاری از مولفههای فرهنگی آنها را نیز در بر دارد. نظام غذایی دریچهای گشوده است که با تجربه و چشیدن آن به عمق فرهنگ محلی وارد شده و تفاوتی، که درک و لمس آن مهمترین انگیزه گردشگر است، را با فرهنگ خود از طریق طعم و ذائقه درک میکنیم. در واقع میتوان نظام غذایی عشایر را عنصری از میراث فرهنگی اقوام تلقی نمود. میراث از این جهت که در خود دانش بومی، ذائقه، عادت، روابط اجتماعی و ترجیحات و ابعاد متنوع دیگری را که از گذشته وام گرفته است، حمل میکند. این میراث فرهنگی با ویژگیهای خود موجب تداوم هویت عشایری میشود. غذاهای بومی در مراحل مختلف تولید، گردآوری و مصرف دارای ویژگیهای محلی است . این ویژگیهای اصیل، متفاوت و جاذبه تجربه این تفاوتها میتواند زمینهای مساعد برای گسترش گردشگری غذا فراهم آورد. دانش شناخت گیاهان و میوههای خودرو، روشهای فرآوری و استفاده و خواص درمانی آنها، زمینهای برای معرفی وجود استعدادهای گردشگری در زمینه بوم- گردیاست. این توانمندیها میتواند بستری مناسب برای اشتغال جوامع محلی در بخش توریسم، تداوم فرهنگ عشایری و توسعه جامعه عشایری در ابعاد مختلف پدید آورد.

Keywords:

نظام غذایی بومی , گردشگری غذا , قوم لک , مردمنگاری , دانش بومی , بومگردی