نقش برنامه ریزی شهری در مدیریت بحران زمین لرزه و کاهش میزان آسیب پذیری مطالعه موردی:شهر تبریز

در کشور ایران بطور متوسط هر پنج سال یکبار زلزله ای به بزرگی 6/0تا7/0 ریشتر رخ میدهد ایران ازلحاظ مخاطرات و سوانح طبیعی آسیب پذیر بوده و از اینرو ششمین کشور آسیب پذیر جهان به شمار می آید. نقشه پهنه بندی خطر نسبی زلزله در کشور نشان می دهد، بخش اعظمی از مناطق مسکونی در محدوده خطر نسبت اً بالا و تقریباً تمام کشور در محدوده خطر نسبتاً متوسط رو به بالا قرار داشته است. در این میان شهر تبریز بعنوان پرجمعیت ترین شهر شمال غرب و یکی از کلانشهرهای کشور، در جایگاه پهنه با خطر بسیار بالا قرار دارد و در مجاورت گسل شمال تبریز می باشد. گسترشناموزون آن در دهه های اخیر و محدودیت های توسعه فضایی، روند شدیدی را جهت گسترش محدوده شهر به سوی نواحی خطرناک و آسیب پذیر سوق داده و به این ترتیب زمینه مساعدی برای بروز مخاطرات محیطی فرآهم آورده است. گسل شمال تبریز که زمانی با محدوده شهری فاصله داشت، امروزه بر اثر گسترش بی رویه ساخت و ساز ، یکی از محله های شهر تبریز به حساب می آید. وجود چنین شرایطی وقوع یک فاجعه انسانی در تبریز را در سالهای آتی پیش بینی می کند. از اینرو جهت کاهش میزان آسیب پذیری شهر در مقابل زلزله باید تمهیدات لازم در هنگام طراحی و احداث بناها در نظر گرفته شود تا موجب افزایش مقاومت ساختمان ها در سطح شهر گردد. طراحی و برنامه ریزی شهری می تواند عامل موثری در جهت تحقق کاهش خطر زلزله در مناطق شهری باشد؛ همچنین باید ب ا آموزش های لازم در سطح عمومی، دانش و سطح آگاهی مردم را نسبت به خطرات احتمالی وقوع زلزله بالا برد. آموزش و فرهنگ سازی از راهکارهایی مهم برای بالا بردن سطح آگاهی و کاهش تلفات ناشی از این زلزله در میان مردم است