بررسی آزمایشگاهی پروفیل آبشستگی در اثر جت افقی در پاییندست دریچههای کشویی ساده و هلالدار

پدیده آبشستگی موضعی در پاییندست سازههای هیدرولیکی یکی از مسائل مهم مورد بررسی محققان میباشد. جت خروجی از زیر دریچه معمولاً انرژی زیادی داشته و توانایی بالایی درتخریب بستر فرسایشپذیر پاییندست دارد. در تحقیق حاضر به مقایسه ابعاد حفره آبشستگی در پشت دریچه کشویی ساده با دریچه هلالی پرداخته شده است. دریچههای هلالدار با سه قطر 5و7/45و10/82 سانتیمتر در مسیر جریان قرار داده شدند. در مجموع 25 آزمایش برروی مصالح با قطر متوسط0/2 میلیمتر با 8 عمق پایاب متفاوت در محدود 5سانتیمتر تا 21 سانتیمتر و چهار بازشدگی 1،2،3 و 4سانتیمتر، سه دبی در محدود 1تا 4 لیتر بر ثانیه انجام گردید. نمودارهای تهیه شده از پروفیلهای آبشستگی بر روی مصالح غیر چسبنده در نرم افزار اکسل ترسیم گردید. نتایج حاصل با بیبعدسازی پروفیل آبشستگی بیانگر تاثیر هلالهای پشت دریچه کشویی بوده و کمک به کاهش آبشستگی پشت دریچه میکند. در نسبت عمق پایاب به باز شدگی دریچه کشویی هلالی بیشتر از 10 ، تاثیر هلال بهصورت دریچه کشویی ساده عمل میکند ولی در بسیاری از حالتهای مختلف تپه ثانویهای در اثر هلال پشت دریچه بوجود آمده است. در نسبت عمق پایاب به باز شدگی دریچه در حدود 2/5 جت افقی در پایین دست دریچه کشویی ساده،تپه ثانویه مشاهده شد ولی در بقیه حالت های دریچه کشویی ساده تپه ثانویه رویت نشد.

Keywords:

آبشستگی , جت افقی , دریچه کشویی , دریچه هلالی