بینامعماری با نگاهی بر تبارشناسی پروژههای عروسک روسی

جفری کیپنس 4 در گفتگو با پیتر آیزنمن در شمارهی 28 نشریهی لاگ5 از بینامعماری به عنوان شکلی از واژهی بینامتنی6 حرف میزند، از خوانش یک اثر معماری در ارتباط با اثری دیگر و نیاز به وجود مجموعهای از مناسبات میانمتنی در معماری تا معماران نیازمند به کاربردن استعارههایی از دیسیپلینهایی دیگر برای گفتگو دربارهی کارهای خود نباشند. اما بینامعماری به چه معناست؟ از دههی 1960 رویکردهای میانرشتهای به شکلی گسترده در پژوهشهای فرهنگی مورد توجه قرار گرفتهاند. رویکردهایی که در دوران گذار از ساختارگرایی به پساساختارگرایی شکل گرفتند. گراهام آلن 7 این حرکت را به عنوان حرکتی که در طی آن، ادعاهای بیطرفی، کوشش علمی، ثبات روششناسانه و دیگر عباراتی که منطقی به نظر میرسیدند با تاکید بر عدم قطعیت، عدم قابلیت شناخت، عدم قابلیت انتقال معنا، ذهنیت، هوس، لذت و بازی جایگزین شدند، میشناسد. در طول این دوران گذار، ژولیو کریستو 8 ایدهی خود، بینامتنی را بسط داد. عبارتی که توسط خود او سکه خورده بود. او ایدههای میخائیل باختین 9 در حوزهی زمینهی اجتماعی زبان را با موضع سوسور 10 درمورد ویژگیهای سیستمی زبان ترکیب کرد. کریستوا کار خود را بر اساس منطق گفتگویی 11 باختین پایهریزی کرد. منطق گفتگویی عنوان میکند که روابطی همیشگی میان یک متن و متنی دیگر وجود دارند. این ایده بر اهمیت این روابط میان- نوشتاری تاکید میکند؛ خوانش یک فرآورده در یک دیسیپلین درارتباط با فرآوردهای از یک دیسیپلین دیگر. این روابط به تاویل و ساختن معنا کمک میکنند. این بحث گاه چنان پیش رفته است که عنوان کرده چیزی به عنوان اثر وجود ندارد، تنها روابط میان آثار وجود دارند. این نوشتار تلاش میکند مناسبات میانمتنی را در معماری (بینامعماری) مورد بررسی قرار دهد و تلاش کند تعریفی از آن ارائه دهد. درعین حال با رویکرد بینامعمارانه، نگاهی بر تبارشناسی شی برشی 12 یا پروژههای عروسک روسی بیاندازد. شیوهی پژوهشی به کار رفته در این نوشتار تطبیقی- جستاری است.

Keywords:

بینامعماری , تبارشناسی , شی برشی , بینامتنی