کالیبراسیون مدل زهکشی رواناب شهری مبتنی بر تحلیل حساسیت

مدیریت رواناب های شهری یکی از مباحث روز در زمینه ی توسعه ی زیرساخت های شهری می باشد. عدم مدیریت صحیح این زیرساخت ها می تواند مشکلات بسیاری در بخش های مختلف شامل بهداشت، اقتصاد، حمل و نقل و ... به وجود آورد. از این رو مدل سازی رواناب های شهری و ارزیابی عملکرد آنها در شرایط مختلف ضروری به نظر می رسد. مدل SWMM یکی از رایج ترین مدل های بارش- رواناب است که جهت شبیه سازی رواناب های شهری در نقاط مختلف جهان مرود استفاده قرار می گیرد. پیش از کاربست هر مدل شبیه سازی بایستی مدل برای حوضه مورد مطالعه کالیبره شود تا از عملکرد مناسب آن در تطابق با وضعیت حوضه مورد نظر اطمینان حاصل نمود. در کالیبراسیون این مدل ها، مقادیر پارامترهای مختلف مدل به نحوی تعیین می شوند تا خروجی مدل با مقادیر مشاهداتی حت الامکان تطابق یابد. با توجه به تعداد پارامترهای مؤثر در مدل SWMM، تعیین مقدار بهینه ی آنها طی فرآیند کالیبراسیون پارامترهای مدل بسیار پیچیده است، لذا در این مطالعه ابتدا فرایند تحلیل حساسیت بر روی آنها انجام شده تا مؤثرترین پارامترها در عملکرد مدل تعیین شوند و در نهایت مؤثرترین پارامترها کالیبره شده اند. در مطالعه ی حاضر سیستم زهکشی آب های سطحی یکی از حوضه های شهری شمال شرق تهران در مدل EPA SWMM توسعه داده شده، سپس با استفاده از تحلیل حساسیت به روش LH-OAT مؤثرترین پارامترهای سیستم تعیین شده و در نهایت با تدوین یک مدل بهینه سازی تک هدفه و حل آن به روش الگوریتم ژنتیک، سیستم برای پارامترهای فوق کالیبره شده است. نتایج نشان دهنده ی عملکرد مطلوب مدل توسعه داده شده با استفاده از مقادیر کالیبره شده ی پارامترها با استفاده از رویکرد پیشنهادی است.

Keywords:

رواناب شهری , مدل SWMM , تحلیل حساسیت , کالیبراسیون , بهینه سازی