تبیین حقوق شهروندی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران

واژه ی شهروند معمولاً همراه با واژه ی دولت مطرح گردید. و ظهور آن را می توان مصادف با پیدایش نخستین دولت های ملیدانست . در هرجامعه ای به ضرورت حکومتی وجود دارد . در هر حکومت دو گروه عمده را می توان تشخیص داد .گروه حاکم،که در حکم فرماندهان جامعه هستند .و در مقابل سایر افراد جامعه که محکوم به تبعیت از گروه نخست هستند (فرمانبران). کهالبته هر کدام از دو گروه فوق در جوامع ودوره های مختلف عناوین مختلفی به خود می گیرند. هر کدام از این عناوین حقوق ووظایف خاصی را ایجاب می کند. در صورتی که حاکم عناوینی چون سلطان ،ارباب ، خاقان و امپراطور داشته باشد، فرمانبرانخود را رعیت می دانند که باید بی چون و چرا از دستورات حاکم تبعیت کنند . در این حالت معمولاً حاکمان خود را ازگوهر ونژاد برتر دانسته خود را ملزم به پاسخگویی به رعیت نمی دانند. در حالیکه دولت قدرت خود را ناشی از ملت دانسته و در مقابلملت مسئولیت دارد. شهروند نیز برخلاف رعیت از حقوق و تکالیف متقابل در ارتباط با دولت برخوردار است .ازجمله حقوق او میتوان: آزادی عقیده ، آزادی بیان ، تساوی در مقابل قانون ، مصون بودن جان ، مال ، مسکن و شغل از تعرض ، تشکیل اجتماعات، انتخاب شغل دلخواه ،تأمین اجتماعی ، آموزش و پرورش رایگان، حق دادخواهی ، حق تابعیت، حق اقامت را نام برد.در مقاله پیش رو با بررسی حقوق شهروندان در امور شهری و مرور دیدگاه های حضرت امام خمینی (ره) و همچنین بررسیتاریخچه نظام حکومتی و شهروندی در ایران سعی در شفاف سازی نظام شهروندی خواهیم کرد و به نتایجی دست پیدا خواهیمکرد که مهمترین آن این است که که ذکر حقوق شهروندان در متون قانون اساسی و عادی دردی را درمان نمی کند.

Keywords:

شهروند , مدیریت , حکومت , نظام حکومتی , امام خمینی (ره) , قانون اساسی