ارزیابی اقتصادی پروژه های آبخیزداری بر کشاورزی مطالعه موردی : حوزه آبخیز مهر سبزوار

آبخیزها به عنوان پهنه ای که تمام رواناب ناشی از بارش را دریافت می کنند، مهمترین بخش در برنامه ریزی های مرتبط با استفاده بهینه از منابع آب و خاک، محسوب می گردند . کنترل آب و خاک در آبخیز که با انجام عملیات آبخیزداری صورت می گیرد، تلاشی هماهنگ و یکپارچه است، تا بازده یک آبخیز را به لحاظ کشاورزی، منابع طبیعی و انسانی، اقتصادی سازد . آبخیزداری با اهداف مختلفی ممکن است در حوزه ها صورت پذیرد که کنترل و بهره برداری بهینه از سیلاب، تغذیه سفره، افزایش پوشش گیاهی، کنترل فرسایش خاک و جلوگیری از حمل رسوب به پایین است از مهمترین این اهداف به شمار می آید . منطقه مورد تحقیق، حوزه آبخیز مهر، از زیر حوزه های مهم کویر مرکزی است که در 51 کیلومتری غرب شهرستان سبزوار واقع شده است . تنوع ژئومورفولوژی و زمین شناسی به همراه نرخ بالای فرسایش و رسوب در این حوزه سبب گردیده است تا عملیات آبخیزداری با هدف کنترل رسوب و جلوگیری از نابودی اراضی کشاورزی پایین دست، از سال 1375 در این منطقه آغاز شود . هدف از انجام این بررسی ارزیابی اثرات اجرای عملیات آبخیزداری در حوزه مورد بحث بر حفظ اراضی کشاورزی منطقه و نقش آن در بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان روستاهای پایین دست می باشد . نتایج این بررسی نشان داد که بدلیل حفاظت اراضی زیردست از رسوب، تاکنونچندین هکتار به سطح اراضی زیر کشت 4 روستای پایین دست منطقه اضافه و آبدهی چشمه ها و قناتی روستاههای متاثر، افزایش یافته است