بایش خشکسالی با استفاده از متغیرهای هیدروکلیماتولوژی و کشاورزی بر اساس شاخص تجمیعی (ADI ‏) و مدلSWAT‏(مطالعه موردی حوضه رودخانه زرینه رود)

ایران جزء مناطق خشک دنیا محسوب می شود و بسیاری از مناطق آن از خشکسالی های مکرر رنج می برد. خشکسالی های اخیر، بر سیستم های تامین آب و به تبع آن جامعه فشارهای زیادی وارد کرده ‏اند و این مسثله باعث شده ‏است که مدیریت خشکسالی از اهمیت ویژه ‏ای برخوردار باشد و برای این منظور سیستم های پایش می توانند ابزارهای مناسبی محسوب شوند. با این سیستم ها است که می توان از شدت و توسعه مکانی خشکسالی آگاهی یافت که معمولآ با شاخصهای خشکسالی این مهم به انجام می رسد. در این تحقیق وضعیت خشکسالی حوضه رودخانه زرینه رود توسط شاخص تجمیعی خشکسالی (ADI) و برای طول دوره ی آماری 21 ‏سال مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله ی اول برای استخراج 2 ‏متغیر رطوبت موجود در خاک و تبخیر و تعرق پتانسیل جهت محاسبه یADI مدل ‏SWATتوسعه داده شد. سپس داده های ماهانه ی هیدرواقلیمی (بارش، آب موجود در خاک، تبخیر و تعرق پتانسیل، حجم ذخیره ی مخزن و جریان رودخانه) بر اساس روش آنالیز اجزای اصلی ( PCA ‏) جهت محاسبه ی مقادیر ADI ‏برای هر ماه مورد استفاده قرار گرفت. سری زمانی مقادیر ADI ‏به دست آمده ‏برای پایش خشکسالی این حوضه مورد استفاده قرار گرفت و سپس با شاخص بارش استاندارد(SPI) برای خشکسالی سال های 2001 ‏- 1998 ‏مورد مقایسه واقع شد که نتایج نشان داد که شاخص ADI رویکردی شفاف تر و مناسب تر برای توصیف شدت و طول دوره ی خشکسالی ارائه می دهد و می توان برای پایش در این حوضه این شاخص را توصیه نمود.

Keywords:

سیستم پایش خشکسالی , شاخص ADI‏ , حوضه زرینه رود , مدلSWAT