توانمندسازی عاطفی – اجتماعی؛ حلقه ی گمشده ی برنامه های تربیت معلم

هرساله تعدادی دانشجو معلم با هدف تربیت معلم موردنیاز مدارس، جذب رشته های مختلف دانشگاه فرهنگیان می شوند تا برای حرفه ی معلمی آماده شوند. آنچه در برنامه های آماده سازی آن ها پیش بینی شده است، عمدتاً شامل دروس تخصصی، استفاده از الگوها و روش های مختلف تدریس، کاربرد فن آوری های نوین و وسایل کمک آموزشی در کلاس درس، چگونگی مدیریت کلاس درس و روش های ارزشیابی از آموخته های فراگیران می باشد اما رشد و توسعه ی توانشها و صلاحیت های عاطفی و اجتماعی از قبیل شناخت عواطف خود و دیگران، مدیریت عواطف و احساسات خویش، خودانگیختگی، همدلی، برقراری روابط بین فردی و تأثیرگذاری و نفوذ بر دیگران که به ویژه برای مشاغلی همچون معلمی، اهمیت و ضرورت اساسی دارد، یا اصلاً مورد توجه قرار نمی گیرد یا فوق العاده کم رنگ و ناچیز دیده می شود. نکته ی مهم این که، اگر دانش آموختگان دانشگاه ها و مراکز ویژه ی تربیت معلم از توانش های عاطفی و اجتماعی و یا بیان دیگر، از هوش عاطفی بالا برخوردار نباشند یعنی قادر به مدیریت و کنترل عواطف و هیجانات ناخوشایند خود نباشند، یا نتوانند با مخاطبان خود همدلی داشته باشند، و یا قادر به برقراری روابط مؤثر با دانش آموزان و همکاران خود نباشند، آنگاه دیگر فرقی نمی کند که چقدر بر موضوع درسی تسلط دارند و چه میزان از روش های تدریس جدید بهره می گیرند. درحالی که برخوردار بودن معلمان از توانش های عاطفی و اجتماعی بالا، در افزایش اثربخشی فرآیند یاددهی – یادگیری، کمک به انگیزش بخشی و بهبود یادگیری و عملکرد دانش آموزان، و حتی پیشگیری از فرسودگی شغلی زودرس معلمان، نقش اساسی دارد. در همین راستا و بر اساس نتایج پژوهش های انجام شده در این زمینه، محققان برنامه ها و کارگاه های آموزشی مختلفی برای توانمندسازی دانشجو معلمان پیشنهاد می کنند که در آن موضوعاتی از قبیل اطلاعات کافی در مورد توانش ها و مهارت های عاطفی و اجتماعی، چگونگی تأثیرگذاری و نقش این توانش ها بر یادگیری های آموزشگاهی، تصمیم گیری، مدیریت کلاس درس، مدیریت استرس، روابط بین فردی، کار گروهی و کیفیت کلی زندگی، و همچنین استفاده از راهبردها و وسایل نوآورانه برای افزایش هر یک از این توانش ها و مهارت های هوش عاطفی ارائه گردد

Keywords:

توانش های عاطفی و اجتماعی , هوش عاطفی , تربیت معلم