زنان، ابرفضاهای شهری عمومی مصرف- خرید- فراغت و اقتصاد مقاومتی: مناسبات و تناقضات (موردپژوهشی: مرکز خرید کوروش تهران)

مناسبات بین زنان و مال ها، به عنوان یکی از فضاهای نوظهور کلان شهری متاثر از و همچنین تاثیرگذار بر سبک زندگی این گروه جنسی، کانون توجه این پژوهش است. شناخت و تحلیل منطق این فضاها و نوع مناسبات اصلی ترین کاربران این فضا (زنان) با آن، از طریق موردپژوهی ای در یکی از مهم ترین این مراکز در شهر تهران انجام یافته است. بررسی میدانی (field survey) در مرکز خرید کوروش که دارای یکی از ویژه ترین ترکیب کاربری ها و گروه های مصرف کننده ی فضا است انجام شده است. این بررسی میدانی از طریق پیمایش نیروی کار زن حاضر در آن به همراه مشاهدات متعدد برای افزایش غنای تحلیلی صورت پذیرفته است. در این مقاله، زنان برپایه ی شیوه ی رابطه و پیوندشان با این فضاها به سه گروه خریداران و مصرف کنندگان صرف، پرسه زنان تفریحی (flaneur) نیمه یا غیر مصرف کننده و کسانی که به عنوان نیروی کار فاقد مالکیت و سرمایه (shop worker) در خدمت ادامه ی چرخه ی حیات این فضاها هستند طبقه بندی شده اند. نتایج این مقاله نشان می دهد این فضاها یکی از فرآورده های دگردیسی های فضایی تحت تاثیر نیروی های جهانی شدن و حاکمیت ارزش های جهان روای مدرن اند. مال ها تجلی فضایی ارزش های اجتماعی متناقض همزاد و برساخته ی نظم جهان مدرن اند: ارزش های تولید (مانند کار سخت و فایده باوری) و ارزش های مصرف (مانند آسایش طلبی و بازیگوشی)؛ ارزش هایی که با انطباق با جنسیت ها، تاکنون امکان ادامه حیات یافته اند و بدین صورت، در ترکیب با نگرش های ویژه ی ایدیولوژیک بومی و در تضاد با سیاست های اقتصاد مقاومتی، زنان ایرانی نیز- به ویژه زنان طبقات فرادست- بدل به مظهر آسایش طلبی و بازیگران نقش مصرف کننده در جامعه شده اند. بررسی های این پژوهش نشان می دهد که در میان زنان پیوندخورده با فضای موردبررسی، یک گروه مورد غفلت واقع شده است: شاپ ورکرها. این پژوهش با شناخت ویژگی های این گروه مانند خاستگاه اجتماعی-اقتصادی، سطح تحصیلات، ارزش ها و نگرش ها، شیوه های دسترسی به فضا در سنجش با دو گروه دیگر، و ... می کوشد پرتوی بر وضعیت این گروه بیفکند. ما نشان خواهیم داد شاپ ورکرهای زن یکی نشانه ها و مصدایق مهم سازمان یابی نوین نیروی کار در شهرهای بزرگ و کلان شهرهای ایران اند؛ سازمان یابی ای که باوجود مخالفت رتوریکال سیاست گذاران با آن، در عمل در حال انطباق با شرایط جهانی است.

Keywords:

مال ها , زنان , نیروی کار زن , اقتصاد مقاومتی , مدرنیته , جامعه ی مصرف