بررسی برخی از روش های معیشت پایدار با رویکرد حفاظت از تنوع زیستی در زاگرس مرکزی محدوده پایلوت بلداجی ناغان

منطقه رویشی زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی کشور ایران است که در دهه های اخیر در قسمت های مرکزی آن بدلیل کاهش تنوع زیستی معیشت مردم محلی این مناطق با مشکلات زیادی مواجه شده است. چون انسان جزء جدایی ناپذیر و رکن اصلی تنوع زیستی است پس برای دستیابی به توسعه پایدار و حفظ تنوع زیستی باید انسان و طبیعت با هم در تعامل آگاهانه باشند چراکه این امر شالوده اولیه توسعه پایدار محسوب میشود این در حالی است که در معرفی معیشت جایگزین نیز باید مشارکت مردم را طلبید، زیرا مردم در روند مشارکت خود به این نتیجه رسیده اند که پاسداشت منابع طبیعی برای آنها صرفه اقتصادی نیز دارد بنابراین جنگل داری و مدیریت جنگل های زاگرس، توجه به مسایل اجتماعی و تعامل مردم و طبیعت را میطلبد. این پژوهش در محدوده پایلوت بلداجی- ناغان در استان چهار محال و بختیاری با هدف جایگزینی برخی از روش های معیشت پایدار با رویکرد حفاظت از تنوع زیستی صورت گرفت. در اجرای این پژوهش از سه مجموعه ابزار تحقیق شامل مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، ارزیابی سریع روستایی و همچنین ارزیابی مشارکتی روستایی استفاده شد جامعه آماری مورد مطالعه مجموعه آبادی های موجود در دو دهستان مشایخ و دهستان ناغان بودند و تعداد پنج روستا به عنوان جمعیت های نمونه اجرای پژوهش انتخاب شدند. در زمینه اولویت کسب و کار روستاییان سرمه دوزی و مرغداری به ترتیب بیشترین و کمترین اولویت (15 و 8 امتیاز) را داشتند. از مسایل و چالش های مهم محیط زیست محدوده پایلوت بلداجی-ناغان برداشت ناپایدار از محصولات چوبی و غیرچوبی جنگل، معضل ذغال گیری، تغییر کاربری اراضی جنگل به باغ و زمین کشاورزی، کشت دیم زیر اشکوب جنگل، تخریب جنگل های رودکناری به بهانه ساخت استخرهای پرورش ماهی غیر مجاز میباشد و از آنجایی که در این منطقه زندگی و معیشت مردم محلی تا حد زیادی به منابع طبیعی وابسته است و مردم محلی از این منابع اثرگذار و تاثیرپذیر میباشند، دستیابی به یک برنامه اقدام در خصوص ساماندهی معیشت به صورتی که مورد توافق ذینفعان بویژه مردم محلی باشد میتواند اولین گام برای حفاظت پایدار منطقه محسوب شود

Keywords:

جنگل های زاگرس , توسعه پایدار , مشارکت مردمی , تنوع زیستی , دهستان ناغان