تداوم اندیشههای ایرانشهری در مخزن الاسرار نظامی

این پژوهش کوشیده است به این سوالات اساسی پاسخ دهد: 1 -نظامی در نخستین اثرش که نتیجه عزلت و ریاضت و گشت و گذار در عالم دل و اولین تجربه شاعری وی به حساب میآید، درباره عدالت، سیاست و آیین کشورداری چگونه اظهارنظر کرده است 2 -مفاهیم اندیشه ایرانشهری از مسیر چه منابعی به ذهن و زبان او راه یافته است به منظور پیدا کردن پاسخهای نسبتا متقن برای سوالات پیش گفته ، منابع پایه ای پس از اسلام مانند شاهنامه، کلیله و دمنه، سیرالملوک خواجه نظام الملک ، قابوس نامه ، نصیحه الملوک غزالی و حدیقه سنایی بررسی شده است. سپس با توجه به فضای فرهنگی عصر نظامی، میزان تاثیرپذیری مخزن الاسرار در زمینه اندیشه ها ی ایرانشهری از آثار یاد شده مشخص گردیده است. پس از بررسیهای دقیق دریافتهایم که نظامی با پشتوانه معرفتی آثار یادشده به عنوان مصلح اجتماعی و مربی اخلاق کوشیده است نهاد حکومتی آن روز را از طریق اندیشه و عمل سیاسی ایرانیان اصلاح کند . بدین منظور بعضی از م ولفه ها ی اندیشههای ایرانشهری مانند دادگری، تاثیر عدالت بر نظام طبیعت، توامان بودن دین و پادشاهی و . . . را در لابلای حکایتهای مخزن الاسرار مطرح کرده و پادشاهان را در کانون توجه خود قرار داده است.

Keywords:

مخزن الاسرار , اندیشه ایرانشهری , دادگری , وزارت , دین و پادشاهی