تحلیل فضایی- زمانی جزیره حرارتی کلان شهر تهران با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

در این پژوهش ساختار فضایی – زمانی جزیره حرارتی شهر تهران بین سال های 1986 تا 2010 مطالعه شد. بدین منظور به کمک تصاویر چند زمانه TM (13 تصویر)، دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم تک باندی کین و همکارانش (2001) استخراج شد. سپس با استفاده از روش های آمار کلاسیک، تغییرات فضایی و زمانی دمای سطحی تهران بررسی شد. بررسی تغییرات زمانی دمای سطحی نشان داد که در طول دوره مطالعه، الگوی توزیع دمای سطحی دچار تغییر شده، مقدار مساحت دماهای متوسط و بسیار خنک شهر کاسته شده است و برعکس مفدار مساحت دماهای بسیار بالا (نواحی بسیار گرم) افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. بررسی تغییرات زمانی شدت جزیره حرارتی تهران نیز نشان داد که مقدار شاخص نسبت جزیره حرارتی روند افزایشی دارد و از 0/11 برای سال 1986 به 0/15 برای سال 2010 رسیده است. با توجه به پراکنش فضایی دمای سطحی، جزیره حرارتی، کانون اصلی خود (فرودگاه مهرآباد) را حفظ کرده است و در پیرامون این کانون اصلی خوشه های داغ جدیدی در سمت غرب (منطقه21 و غرب منطقه 22) و جنوب غرب فرودگاه مهرآباد (بخش هایی از مناطق 18 و 19) ظهور یافته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که جزیره حرارتی تهران به سمت بخش هایی گسترش یافته است (غرب و جنوب غرب تهران) که با کاهش شدید پوشش گیاهی و بیشترین گسترش کاربری های صنعتی- کارگاهی و انبارداری مواجه شده اند.

Keywords:

تهران , جزیره حرارتی , تحلیل فضایی- زمانی , دمای سطح زمین , گرمایش سیاره ای