تاریخ و فلسفه آموزش و پرروش تعلیم و تربیت اسلامی از منظر قرآن کریم

قرآن رابطه عمیقی با دو حوزه تعلیم و تربیت دارد، به گونهای که میتوان گفت: زبان قرآن، زبان آموختن، یاد گرفتن و پرورش انسانهاست. استاد شهید مطهری میفرماید: قرآن را باید به قصد آموختن و تعلیم یافتن مطالعه کرد؛ چرا که یکی از وظایف مهم پیامبر اکرم (ص) و زبان قرآن یاد دادن و تعلیم دادن انسانهاست و وظیفه اسلامی نیز اقتضا دارد که مردم معارف بلند قرآن را بیاموزند. بر این اساس ، نخستین آیاتی که بر پیامبر نازل شد، ایشان را به خواندن دستور داد و از قلم نام برد که نماد سواد و نوشتن است. قرآن کریم به شیوههای گوناگون به امر تعلیم پرداخته و درباره آن سخن گفته است؛ گاه از راه بیان ارزش علم و حکمت و گاه از طریق بیان برتری صاحبان علم. قرآن بر تربیت نیز تاکید فراوان دارد و از منظر تربیتی میتوان گفت: قرآن برای پرورش افراد بشر فرود آمده است؛ زیرا همه آیات قرآن دارای پیام تربیتی هستند و آیهای در قرآن وجود ندارد که ناظر به تربیت انسان نباشد. قرآن کریم کتاب هدایت است و برای تربیت انسان نازل شده و بر این اساس، مهمترین وظیفه پیامبر تعلیم و تربیت بوده است. از این رو، زبان قرآن، زبان آموزش و پرورش و زبان هدایت است. با توجه به این بیانات کوتاه می خواهیم به این مساله بپردازیم که آیا زبان قرآن ارتباطی با تعلیم و تربیت دارد اگر ارتباط دارد، رابطه آن دو چگونه است آیا میتوان مباحث کلیدی، مانند مبانی، اصول، اهداف و روشهای تعلیم و تربیت را از قرآن استخراج کرد آیا قرآن در زمینه ابعاد و مراحل تعلیم و تربیت سخنی ارایه کرده است ناگفته پیداست که بررسی همه جانبه این موضوع و پاسخ تفصیلی به سوالهای یاد شده فراتر از ظرفیت این نوشتار است ولی به طور گذرا میتوان به مسایل مطرح شده اشاره کرد. هدف از این مقاله استخراج مبانی و اصول محوری تعلیم و تربیت از زبان قرآن است. روش پژوهشی نیز روش توصیفی، اسنادی و کتابخانهای است. یافته ها نشان می دهد تعلیم و تربیت اسلامی در جامعه بشری محقق نمی شود مگر اینکه محتوا و روش آن مبتنی بر قرآن باشد و اهداف قرآن را اهداف خود قرار دهد.

تاریخ و فلسفه آموزش و پرروش تعلیم و تربیت اسلامی از منظر قرآن کریم Keywords:

تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش , تعلیم , تربیت اسلامی , قرآن کریم