بررسی و انتخاب خطی کار مناسب کشت گندم دیم در استان همدان

به منظور ارزیابی خطی کارها و انتخاب خطی کار مناسب کشت گندم در اراضی دیم استان همدان، تحقیقی طی سه سال (86-1383) در ایستگاه تحقیقاتی تجرک مرکز تحقیقات کشاورزی همدان با خاکی دارای بافت لوم رسی سیلت دار انجام شد. در این تحقیق از سه روش کاشت ماشینی شامل: 1- خطی کار برزگر همدان 2- خطی کار سهلان کشت 3- خطی کار کشت گستر 4- دست پاشی و پوشانیدن با دیسک (روش مرسوم) استفاده شد. این تحقیق به صورت طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. در آزمایشگاه میزان ریزش بذر توسط هر واحد موزع و همچنین میزان صدمه وارد به بذرها توسط موزع ها اندازه گیری شد. قبل از برداشت، از هر پلات نمونه هایی جهت تعیین اجزا عملکرد گندم (تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه) برداشت شد. در پایان عملکرد بیولوژیکی (دانه + کاه) و عملکرد دانه اندازه گیری شد. نتایج سه سال تحقیق نشان داد که اثر روش های مختلف کاشت بر عملکرد دانه گندم و عملکرد کاه معنی دار نبود. در حالی که در دوسال خشک (84-1383 و 85-1384) اثر روش های کاشت بر عملکرد گندم معنی دار شد و خطی کار کشت گستر با فاصله بیشتر ردیف های کشت، بیشترین عملکرد را نسبت به روش های دیگر داشت. میانگین عملکرد دانه گندم در سه سال، 1224kg ha-1 بود. بیشترین عملکرد دانه گندم ( 1275kg ha-1) با خطی کار کشت گستر و کمترین عملکرد دانه گندم ( 1174kg ha-1) با خطی کار برزگر همدان به دست آمد. از نظر عملکرد کاه، خطی کار برزگر همدان با 2349kg ha-1 و روش دست پاشی + دیسک با kg ha-1 2009، به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد کاه را داشتند. اثر سال بر عملکرد گندم معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه گندم در سال مرطوب (86-1385)، برابر 1579kg ha-1 و در دو سال خشک (84-1383 و 85-1384) برابر 1026kg ha-1 بود. بنابراین با توجه به نتایج، محدوده وسیعی از عمیق کارها را می توان در منطقه به کار برد.

Keywords:

اراضی دیم , خطی کار , عملکرد , گندم , همدان