گیاهشناسی، ترکیبات زیستی و دارویی گیاه نعناع فلفلی Mentha Piperita

نعناع فلفلی گیاهی پایا و چندساله، دانه دار با کرکهای پراکنده و ریشه کوتاه است. ساقه این گیاه چهار گوش و به رنگ قرمز مایل به بنفش است که برگهای بیضوی شکلی بصورت متقابل روی آن قرار میگیرند. میوه نعناع فلفلی کپسولی به رنگ قرمز است که دارای بذرهایی بدون توان رویشی میباشند. نعناع فلفلی با نام علمی Mentha Piperita از خانواده Lamiaceae است که در حال حاضر در مناطق مختلف کشور کشت میشود. نعناع از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گستردهای در صنایع دارویی و غذایی دارد. در طب سنتی از گیاه خشک شده نعناع فلفلی و اسانس آن برای کاهش اشتها، سرماخوردگی، سرفه، تب، تهوع، سردرد، آماس روده بزرگ ، ضد اسپاسم، ضد نفخ و سوء هاضمه استفاده میشود، اثرات ضد التهابی، ضد میکروبی، ضد ویروسی، آنتیاکسیدانی، ضد تومور و ضد حساسیتی این گیاه گزارش شده است. با توجه به عوارض زیاد ناشی از مصرف داروهای شیمیایی، امروزه توجه زیادی به جایگزینی این داروها میشود. لذا دانشمندان در چند دهه گذشته داروهای گیاهی را مد نظر قرار داده و یکی از هدفهای محققین دست یافتن به داروهای گیاهی موثر برای درمان درد و التهاب است که عوارض جانبی نداشته باشد. التهاب را میتوان مجموعهای از فرآیندهای پیچیده دانست که بسیاری از سیستمهای بدن از جمله سیستم ایمنی و عصبی را درگیر کرده و باعث ایجاد علایمی مثل درد میشود. وجود شش ماده شیمیایی ایزومنتول، پلیگون، نیومنتول، پیپریتون و نیوایزومنتول در روغن این گیاه مشخص شده است. استیل استات و نیومنتول در اندامهای مسن گیاه بیشتر وجود دارد در حالی که منتول و ایزومنتول در اندامهای جوان یافت میشوند. همچنین در مقایسه با برگها، گلها حاوی مقادیر بیشتری از منتوفورین هستند.

Keywords:

ترکیبات زیستی , نعناع فلفلی , آنتی اکسیدان , ضد اسپاسم , نیومنتول