چالش های منطقه گرایی ایران در رقابت های منطقه ای پیرامون

یکی از راهکارهای گسترش همکاری در جهان، همگرایی با استفاده از الگوی منطقه گرایی است. در نظم موجود منطقه ا ی و جهانی، امنیت ملی هر کشور از طریق تلاش آن دولت و ملت برای کسب و افزایش ثروت ملی راحت تر ممکن می شود تا از مسیر تلاش برای ساخت و تجمیع امکانات سخت افزای تامین امنیت ملی و این اصل اساسی امروز از طریق همکاری منطقه ای و در ادامه با تعامل و وابستگی متقابل جهانی ممکن و میسر می شود تا با گام های انفرادی و بدون همکاری و پشت یبانی منطقه ای و جهانی. بر همین اساس در چند دهه اخیر و خصوصا از دهه هشتاد میلادی به بعد، بسیاری از کشورهای دنیا با اتخاذ رویکرد منطقه گرایی و شکل دادن به تجارب موفقی در این راستا، زمینه انگیزش سا یر کشورها ی دنیا به گسترش منطقه گرایی را نیز فراهم نموده اند. جمهوری اسلامی ایران هم به عنوان کشوری تاثیرگذار، با موقع یت ژیواستراتژ یک، با درک این ضرورت، با پایان یافتن جنگ تحمیلی و روی کار آمدن دولت سازندگی تاکنون، گرایش منطقه گرایی و همگرایی منطقه ای را متناسب با اهداف و آرمانهای خود با فراز و نشیب هایی، در دستور کار داشته است. اما شرایط خاص این کشور و تهدیدات امنیتی که همواره متوجه جمهوری اسلامی ایران بوده است، سبب گردیده که رویکرد منطقه گرایی ایران همواره با صبغه و برتری گرایش های امنیتی و سیاسی دنبال گردد، حال آنکه تجارب موفق منطقه گرایی در دنیا با برتر ی دستور کارهای اقتصادی، نرم افزارانه و غیر امنیتی بوده است که در این پژوهش علاوه بر بررسی جنبه های مختلف منطقه گرا یی، دلایل ناتوانی ایران در ساخت یک نظام منطقه ای از بعد درونی و همچنین از بعد منطقه ای در مناطق پیرامونی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش شناسایی و بررسی موانع و چالش ها ی متعدد فرا یند منطقه ساز ی ایران در فضا ی پیرامونی اش نظیر آسیای مرکزی، قفقاز، آسیای جنوبی و خلیج فارس است.

Keywords:

جمهوری اسلامی ایران , منطقه گرایی , منطقه گرایی اقتصادی , منطقه گرایی نوین , چالش های مناطق پیرامونی