بررسی نقش اسب در هنر نگارگری دوره افشار مطالعه موردی: تاریخ جهانگشای نادر

نقش اسب در سنت هنر ایرانی، پیشینه ای طولانی دارد و به گونه ای نمادین، از فرهنگ ایرانی مایه گرفته است، و همواره مورد ستایش بوده و در آثار به جای مانده از مکاتب نگارگری گذشته، همواره به عنوان حیوانی سودمند و عنصری ارزشمند در فضا و ترکیب بندی آثار، مورد توجه نگارگران قرار گرفته است. در حفاری های باستان شناسی در نقاط مختلف ایران نیز، اشیاء زیادی مرتبط با این حیوان به دست آمده که قدمت برخی از آنها به عصر حجر می رسد. در نگارگری بعد از اسلام، اسب در صحنه های شکار، رزم، حمل و نقل و تشریفات درباری در کتاب های زیادی به تصویر در آمده است. هنرمندان نگارگر دوره افشار با تاثیر از سابقه ذهنی دوران گذشت و حتی صفوی، به ترسیم صور بسیار متنوع و فاخری پرداختند. یکی از شاهکارهای بی بدیل نگاره های تاریخ جهانگشای نادری نقش اسب است، اثر ارزشمند و زیبای میرزا مهدی خان استرآبادی که در آن به شرح جنگ نادر با افاغنه مهاجم، مجلس بزم فرزند نادر، جنگ نادر با عثمانیان و ... به تصویر درآمده است. ترکیب بندی مناسب، رعایت فضای مثبت و منفی و رنگهای سرد و گرم در کنار طراحی توانمند در ترسیم پیکر اسب، اثری بی نظیر و فاخر پدید آورده است که حکایت از نگره هنرمندان ایرانی در ادوار مختلف دارد. در این پژوهش، با هدف بررسی نقش و جایگاه اسب در هنر نگارگری دوره افشار و ارتباط این نقشمایه با بن مایه های کتاب تاریخ جهانگشای نادری پرداخته شده است. در این پژوهش شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و روش تحقیق تحلیلی و توصیفی است.

Keywords:

تاریخ جهانگشای نادری , هنر نگارگری , دوره افشار , نقش اسب , نادرشاه افشار