بررسی رویکردهای دستوری شدگی در مطالعات زبان شناختی

این مطالعه به معرفی رویکردهای مختلف دستوری شدگی پرداخته و تفاوت آن با مفهوم مورد نظر دستور گفتمان را مورد تحلیل قرار میدهد. دستوری شدگی، فرایندی چند بعدی است که در بردارنده واج شناسی، صرف، نحو، معنا شناسی و کاربرد شناسی عنصر دستوری شونده میباشد.بررسی مطالعات سه دهه اخیر نشان میدهد که مطالعات مذکور را میتوان به دو دسته کلی تقسیم نمود که عبارتند از: الف( رویکرد ساختاری-معنایی که دستوری شدگی را ابتدایا تغییر در صورت دانسته و دستور زبان را مشتمل بر نحو، صرف، و واجشناسی مفهوم سازی میکند. ب( رویکرد گفتمانی-کاربرد شناختی که به جنبه های شناختی و ارتباطی زبان نیز توجه داشته و دستور زبان را نه تنها دربردارده واجشناسی، واژ-نحو و معنا شناسی، بلکه مشتمل بر کاربرد شناسی زبانی نیز میداند. در عین حال، رویکرد مبتنی بر دستور گفتمان مفهوم سازی جدیدی از دستوری شدگی داشته و عناصر دستوری شده گفتمانی را نوع خاصی از مقوله های دستوری میداند که حاصل عملیات شناختی عضو گیری از دستور سطح جمله به دستور سطح معترضه میباشد.

Keywords:

دستوری شدگی , دستور سطح معترضه , دستور گفتمان , رویکرد سراختاری -معنرایی , رویکررد گفتمانی -کاربرد شناختی