بررسی اثر تغییر اقلیم بر مولفه مواجهه آسیب پذیری سیستم اجتماعی – اکولوژیکی جزیره قشم نسبت به خشکسالی

خشکسالی پدیده ای است که در طول تاریخ تمدنهای بشری را به خود مشغول کرده است، خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که بطور بالقوه تحت هر وضعیت بارشی و دمایی امکان پذیر است. این رخداد در بین بلایای طبیعی معمولا به آهستگی، گاه به سرعت، آثار خود را آشکار میسازد. آنچه امروزه در مدیریت خشکسالی مدنظر است، انتقال مدیریت بحران به مدیریت خطر کردن میباشد. این پدیده را میتوان از جنبه های مختلفی چون اقلیمی، مدیریت منابع آب، اجتماعی- اقتصادی، کلی و جزیی یا منطقه ای، شدت و مدت و فرکانس مورد بررسی قرار داد. شناخت مناطق آسیب پذیر یک راهحل جهت کاهش خسارات ناشی از این پدیده میباشد، آسیب پذیری درجه تاثیر یک سیستم ناتوان در برخورد با، اثرات تخریبی تغییر اقلیم و وقایع حدی است. آسیب پذیری تابعی از خصوصیت، مقدار و نرخ تغییر سیستم در معرض خطر، حساسیت آن و ظرفیت تطبیق آن میباشد، که آسیب پذیری با میزان در معرض خطر قرار گرفتن و حساسیت رابطه مستقیم و با ظرفیت سازگاری رابطه معکوس دارد. در این پژوهش به بررسی پدیده خشکسالی در منطقه مطالعاتی جزیره قشم از منظر آسیبپذیری سیستم اجتماعی - اکولوژیکی پرداخته شد و بررسی شد که منطقه مورد مطالعه در گذشته با 3 پدیده خشکسالی مواجه هشده و در آینده بر اساس سناریوی مورد بررسی با 4 پدیده خشکسالی احتمالا مواجه هخواهد شد و از نظر برخورد با خشکسالی آسیب پذیر است. جهت طبقه بندی مشکلات و بررسی منطقه از چارچوب DPSIR استفاده شد.

Keywords:

خشکسالی , آسیب پذیری , شاخص SPI , چارچوب .DPSIR