خاستگاه خانواده در بزهکاری اطفال و نوجوانان و پیشگیری از آن

خانواده هسته اصلی جامعه و پایه و اساس و مبنای هر اجتماع بزرگ بوده و از مهمترین نهاد های اجتماعی موجود در جامعه اسلامی است که وجود آن برای بقای جامعه ضرورت دارد. بی تردید خانواده، نقش اساسی در شکل گیری شخصیت اطفال ایفاء میکند؛ چرا که فرد پس از تولد تحت تاثیر افکار، عقاید و رفتار اعضای خانواده قرار میگیرد و به دلیل ویژگی اجتماعی بودن خود از بدو تولد تحت تاثیر افکار، عقاید و رفتار اطرافیان قرار میگیرد و بعدها به تقلید از این رفتارها و گفتارها الگوهایی را که به نحوی در ارتباط با او هستند سرمشق رفتاری خود قرار خواهد داد. اهمیت زندگی خانوادگی برای کودکان به مراتب از افراد نابالغ بیشتر است، چرا که اینجا است که کودک اولین تجربیات خود را در زیستن با دیگران میآموزداصولا. کلیه رفتارهای دوره نوجوانی، جوانی و بالاتر، چه اجتماعی باشد و یا ضد اجتماعی، در نتیجه تجربیات گذشته به وجود میآید. اما اینکه فرزندان چگونه پرورش یابند تا به این تناسل بقا ادامه دهند و صحت و سلامت جامعه را تامین نمایند، خود زاییده تفکر، تلاش و روشهای تربیتی خانواده است. لذا خانواده اولین محل و عاملی است که در رفتار فرزند تاثیر میگذارد. بدین نحو که نوع تشویقها، تنبی ه ها، بی اعتناییها و رفتارها در مراحل اولیه زندگی فرد آثاری برای دور ه های بعدی در او برجای میگذارد. برای مثال محرومیتهای عاطفی، تنبیه، اعمال رفتار های خشونت آمیز با کودک و تحمیل آزردگیها و ناکامیهای مکرر میتواند آسیبهای اجتماعی به دنبال داشته باشد؛ کودکانی که از مهر و محبت پدری و مادری محروم مانده و عموما در عین برخورداری از نعمت پدر و مادر، دچار بد سرپرستی شدهاند و به گونه ای که انتظار میرود از تعامل عاطفی خوشایند و دوست داشتنی با والدین بهره مند نمیشوند، با دنیایی ازنگرانی و ناکامی، بی انگیزه و شکننده وارد مدرسه میشوند. بزهکاری در کودکان و نوجوانان هرچند میتواند به عوامل بسیار، ازجمله مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیر وابسته باشدام.ا در گام نخست این خانواده است که کودک را به مسیر صحیح هدایت میکند یا بستر گناه و جرم و انحراف را برای او مهیا میسازد .به طور کلی طرز تفکر والدین با سایر اعضای خانواده به هر شکلی که باشد کم و بیش در فرزندان آنان موثر است. آنچه در این مورد بیشتر مورد توجه است، آثار سوء نواقص و کمبودهای خانوادگی است که متوجه سایر اعضا خانواده نیز میشود. چه نتیجه این کمبودها و اختلالات و آثار آن است که تحت شرایط خاص کودک را در معرض فساد و تباهی قرار داده و آنها را به بزهکاری سوق میدهد و یا در پیشگیری از بزهکاری و تحریک ظرفیت مجرمانه نقش فعالی ایفا میکند. در این نوشتار برآنیم که خاستگاه خانواده را از سویی بر شکل گیری بزهکاری اطفال و نوجوانان و از سوی دیگر نقش این نهاد را در پیشگیری از ارتکاب یا تکرار جرم این طیف از بزهکاران ارزیابی کنیم.

Keywords:

خانواده , بزهکاری , اطفال و نوجوانان , پیشگیری