بررسی دلایل دلایل مشروعیت جهل حکمی و آثار مترتب بر آن در احکام جنایات در فقه اهل سنت

جهل به معنای عدم علم مطلق نسبت به یک شی است. جهل نه منافی اهلیت ادا است و نه منافی اهلیت وجوب، اما با این وجود، دینمبین اسلام جهت رفع حرج از مکلف و تساهل بر او، آن را به عنوان یکی از اسباب تخفیف بر مکلف به شمار آورده است؛ اما این تخفیفبدین معنا نیست که جهل بهتر از علم باشد بنابراین علمای فقه و اصول برای اعتبار جهل به عنوان یکی از اسباب تخفیف بر مکلفضوابطی قرار داده اند که نه عذر به جهل را به صورت مطلق پذیرفتهاند و نه آن را به صورت مطلق رد کردهاند چون از طرفی اگر شخصجاهل مطلقا و بدون هیچ ضابطهای معذور باشد احکام اسلامی تعطیل شده و علم و جهل با هم برابر میشود، مکلف نسبت به تکلیفبی توجه میشود و جهت فرار از تکلیف و مسیولیت به جهل به احکام پناه میبرد و از طرفی دیگر اگر شخص جاهل مطلقا و در هیچشرایطی معذور نباشد با تساهل و تسامح شریعت همخوانی ندارد چون گاهی جهل از نوعی است که مکلف امکان دفع آن را ندارد ومعذور نبودن او در این حالت منافی تساهل و تسامح شریعت است چراکه در شریعت اسلام کسی قابل مواخذه و بازخواست است کهکوتاهی کرده باشد ولی چنین شخصی کوتاهی نکرده است. جهل در همه ابواب فقه منشا اثر است و احکام متعددی بر آن مترتب می شود. در این پژوهش که براساس روش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوا است به آثار مترتب بر آن در احکام جنایات پرداخته خواهد شد.

Keywords:

جهل , عذر , احکام , اهل سنت , جنایات