نگاهی پسااستعمارگرایانه به هویت شناسی ادبیات نمایشی مدرن (نمونه موردبررسی: نمایشنامه مدرنیستی انگلیس)

به نظر میرسد در دهه دوم سده بیست، یک گفتمان پسااستعماری به دو شاخه مجزا ماا مرتبط تقسیم شده باشد؛ بخش اول آن واکنش مردم تحت سلطه استعمار به فرهنگ و ادبیات و نوع نگاه آنها است و چند سده پیشینه دارد؛ هر چند از دهه 1970 و با کتاب شرقشناسی ادوارد سعید شتاب گرفت و رنگ و بوی دیگری یافت . بخش دوم آن شامل واکنش هنرمندان و نویسندگان کشورهای سلطهگر، مثل کاریل چرچیل و هاوارد برنتن در انگلیس، است که پس از رخداد 1968 در اروپا و آمریکا از نظامهای استعماری کشورهای خود انتقاد کردند و در این زمینه آثار هنری متفاوتی خلق کردند. در ادبیات نمایشی پسامدرن انگلیس، میتوان نمونه هایی یافت که نویسندگان انگلیسی تبار به ستیز با خودبرتربینی فرهنگی و سلطه ادبی بریتانیای کبیر پرداختهاند. این نمایشنامه ها، ازماهیت تیاتر ارسطویی که تیاتر رایج و مشروع قدرتهای سلطه گر از اصل تقلید و کثارسیس(پالایش روانی ) آن برای تحکیم قدرت و خودبرتربینی فرهنگی اش استفاده می کرد، دوری میکند یا در اصول آن اختلال می آفریند تا بتواند به دگراندیشی دامن بزند. اینگونه نمایشنامه های معاصر انگلیس، بازتاب اعتقادات قشری از مردم انگلیس در دوره معاصر است که معتقدند بریتانیای کبیر، سده های بسیاری با قانونی جلوه دادن برده داری و ستیزه با مخالفان، به سلطه گری فرهنگی پرداخته است. این نمایشنامه های پسامدرنیست باهویتی متفاوت، به ستیزه با نگرش سیطره گرایانه بریتانیای کبیر برخاسته اند و میکوشند به بازشناخت هویت و فرهنگ بومی خود بپردازند؛ از این رو، شخصیتهای این نمایشنامه ها، اغلب به هویت شناسی جدیدی برپایه رویکرد پسااستعماری میگرایند. این مقاله میکوشد با رویکرد پسااستعماری به معضل هویت شناسی در دو اثر شیلا استفنسن بپردازد.

Keywords:

هویت شناسی , ادبیات نمایشی مدرن , نقد پسااستعماری , بریتانیای کبیر