شرایط و اصول اجرای فعالیت و عمل فرهنگی

پی بردن به ماهیت و درک مفهوم افعال و اعمال فرهنگی بر فرهنگ شناسی و درک مفهوم فرهنگ چه در معنای عام و یا خاص آن استوار و وابسته است. اگر فرهنگ را به طور عام، مجموعه باورهای یک جامعه و نشانه های این باور داشت ها در آن جامعه که رفتار و روابط اجتماعی و .... آنان را شکل می دهد، در نظر بگیریم بر این اساس، می توان هرگونه فعل و عملی که اثر گذار بر باورها و بروز نشانه های این باور داشت ها می شود را فعالیت و عملیات فرهنگی دانست. بر پایه ی این تعریف تقریبا همه ی افعال و اعمال را اگر نگوییم فرهنگی هستند دست کم وجهی فرهنگی دارند. با توجه به این تعریف، افراد و سازمان های بی شماری را می توان نام برد که با فعالیت های خود بر حوزه های فوق تاثیرهای مختلف بر جای می گذارند.و لیکن در میان این سازمان ها تنها تعدادی از آنها با هداف انجام فعالیت فرهنگی تاسیس شده اند. به عبارت دیگر، فلسفه ی وجودی تنها برخی از سازمان ها (نظیر وزارت ارشاد و صدا و سیما و ... ) ایجاد تغیر در ساختار باورها و رفتارهای مردم و جامعه است. بنابراین باید در برداشت مفهومی از فرهنگ، نگاه محدود تر را مبنا قرار داده و اعمال و افعالی را فرهنگی بدانیم که آگاهانه و عامدانه برای اثر گذاری بر باورها و بروز نشانه های این باور داشت ها انجام می شود براین اساس اعمال و فعالیت های فرهنگی، فعالیت هایی هستند که به منظور تغییر ،تقویت و یا توسعه ی باورها و بروز نشانه های مناسب از باور داشت های مطلوب انجام می گیرد. در مجموع، به نظر می رسد تعریف ارایه شده از فعالیت فرهنگی- که ملاک بازشناسی فعالیت های فرهنگی از غیرفرهنگی در سازمان ها خواهد بود-می تواند مرز نسبتا مشخصی بین فعالیت های دیگر عرصه های اجتماعی و اقتصادی ترسیم کند. اهمیت بازشناسی فعالیت های فرهنگی بیش تر به دلیل دوری جستن از ورود و دخالت فعالیت های غیرفرهنگی در این حوزه می باشد. براین اساس شایسته است تا پیش از ورود به بحث های دیگر ابتدا فعالیت های فرهنگی بطور مشخص تعریف شود. همواره از زبان کارشناسان فرهنگی این ابراز نگرانی گلایه شنیده می شود که ، کارکرد دستگاه های فرهنگی کشور رضایت بخش و پاسخ گوی نیازهای واقعی جامعه نیست و به این ترتیب پیوسته از خروجی های فعالیت و عملیات فرهنگی کشور، ابراز ناخرسندی می کنند. نقد کارکرد فرهنگی ،اندیشه ای است موثر و مفید که می تواند در بازدهی کارها و شتاب بخشی به گام های بعد نقش داشته باشد. ولی این نکته در بیش تر مواقع به فراموشی سپرده شده است که چرا با همه ی تلاش ها و برنامه ریزی ها، خروجی کارها آن گونه که شایسته است در رفتار و کردار گروه هدف مشاهده نمی شود به این پرسش، می توان پاسخ هایی از جمله موارد زیر داد: (1) فعالیت و عملیات فرهنگی و مهندسی تخریبی دشمن تواناتر است.(2) مدیران اجرایی، فراگیر نمی اندیشند و به جا و به هنگام ، اقدام به برنامه ریزی و اجرای فعالیت و عملیات فرهنگی مناسب نمی کنند.(3) اثرگیری گروهای هدف از فعالیت و عملیات فرهنگی دشمن بیشتر است.ولی واقعیت این است که پاسخ های سه گانه یاد شده، تنها بخشی از پرسش ها را پاسخ می دهند ولی زوایای پنهان،همچنان برجاست.