دانشگاه در جستجوی دانایی(مروری بر آرای نیکولاس مکسول در باب دانشگاه دانایی پژوه)

نیکولاس مکسول، فیلسوف علم انگلستانی، طی دهه های گذشته همواره تلاش نموده است تا با نقد معرفت شناسی غالب در سنت علم مدرن که آن را میراث نهضت روشنگری قرن 18 می داند، به نقد وضعیت کاوش علمی در دانشگاه بپردازد. او در آثار مختلف خود توضیح می دهد که ریشه بحران های کنونی جهان را باید در معرفت شناسی حاکم بر علم جستجو کرد. او در تبیین دیدگاه خود ابتدا به بحث از پنج بحران بزرگ جهان شامل گرم شدن کره زمین، ازدیاد جمعیت، نابودی زیستگاه های طبیعی و از بین رفتن گونه ها، جنگ، و فقر به عنوان عمده مسایلی که در جهان امروز پیش روی ما قرار گرفته اند می پردازد. سپس تلاش می کند تا علت العلل تمام این مسایل را به علم و سنت معرفت شناسی دوران مدرن نسبت دهد. مکسول با بررسی خطاهای موجود در کاربست ایده روشنگری قرن 18، سنت معرفت شناسی به جای مانده از آن را نوعی تلاش برای دستیابی به شناخت و دانش در مورد پدیده ها می داند و از آن با عنوان رویکرد شناخت پژوهی یاد می کند. او با تبیین نابسندگی این رویکرد به کاوش علمی که خود بحران های کنونی جهان را پدید آورده، تلاش می کند تا در مقابل از رویکردی با عنوان دانایی پژوهی حمایت کند که هدفش کمک به حل مسایل زندگی واقعی انسان ها و کمک به آن ها برای شناسایی آنچه در زندگی ارزشمند است می باشد. بر این اساس او به ضرورت یک انقلاب علمی در دانشگاه تاکید دارد به طوری که کاوش علمی در گذاری از رویکرد شناخت پژوهی به دانایی پژوهی بتواند شناسایی، طرح، و حل مسایل زندگی واقعی انسان ها به شیوه ای مشارکتی و عقلانی را در اولویت قرار دهد.

Keywords:

نیکولاس مکسول , دانشگاه , شناخت پژوهی , دانایی پژوهی , روشنگری