ارزیابی هیدروژیوشیمیایی شاخص های کیفی آبهای زیرزمینی و مخاطرات ناشی از آن با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy-AHP)در غرب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه در خاورمیانه و دومین دریاچه بزرگ آب شور دنیا میباشد که در آستانه یک فاجعه بزرگ زیستمحیطی و مشابه مرگ فاجعه بار دریای آرال است. این عامل یک تهدید اکوسیستمی بسیار بزرگی برای سلامت و ادامه حیات انسان، گیاهان و موجودات زنده در دریاچه و اطراف آن میباشد. با توجه به این مهم، در این پژوهش، هدف ارزیابی هیدروژیوشیمیایی منابع آب زیرزمینی غرب دریاچه ارومیه به دلیل کاهش چشمگیر حجم آب دریاچه، افزایش نگرانیها در سالهای اخیر و بر هم خوردن تعادل شاخصهای کیفی آب منطقه میباشد. بنابراین، شاخصهای کیفی 103 ایستگاه هیدروژیوشیمیایی آب زیرزمینی منطقه شامل اسیدیته (pH)، هدایت الکتریکی (EC)، کاتیونها و آنیونهای اصلی، نسبت جذب سدیم در آب (SAR)، کل مواد جامد محلول (TDS) و سختی کل آب (TH) مورد بررسی قرار گرفته اند. پس از اعمال پردازشهای آماری بر روی پارامترها، از روش وزندهی تحلیل سلسله مراتبی فازی به منظور تهیه نقشه نواحی بحرانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. بر اساس تحلیل هیدروژیوشیمیایی آبهای زیرزمینی منطقه با استفاده از دیاگرام پایپر، بیشترین نمونه ها به ترتیب، مربوط به تیپ آبهای کلسیم بیکربناته و سپس مربوط به تیپ آب های کلسیم سولفاته میباشند؛ این عامل به دلیل سختی بالای آب و میزان بالای املاح نمونه های آبی در منطقه مطالعاتی میباشد. همچنین، طبق نتایج حاصل از نقشه بی هنجاریهای هیدروژیوشیمیایی حدود 10% از کل محدوده مربوط به نواحی تهدیدکننده حیات جانداران میباشد که در حدود 275 کیلومترمربع از منطقه را تحت پوشش قرار میدهد.

Keywords:

تحلیل سلسله مراتبی فازی , سامانه اطلاعات جغرافیایی , دریاچه ارومیه , مشکلات زیست محیطی