بازتعریف منطقه بندی کلانشهر مشهد با تاکید بر عدالت فضایی

با توجه به اینکه خدمات شهری به مثابه نوعی کالای عمومی محاسبه می شود که برآورد و مکانیابی صحیح آنها اصلی ترین ماموریت مدیریت شهری است، بنابراین بروز نابرابری و ایجاد شکاف طبقاتی موجود از طریق ارایه اشکالی از نابرابری در فضا که منتج به محدودیت دسترسی و یا افزایش هزینه های بهره برداری برای گروه های خاص می نماید، حرکت بر خلاف این ماموریت است .رقابت نابرابر بین گروهها برآمده از منزلت اجتماعی، طبقه اقتصادی، گروه بندی های قومی و بیش از همه رانت زمین شهری و فرصت های توسعه، سبب می شود که تصمیمات برنامه-ریزانه برای شکل دادن به فضا نوعی جدی از تصمیمات سیاسی قلمداد شود. منطقه بندی به عنوان یکی از ارکان برنامه ریزی ، از دهه 1960 با توجه به اثار رانتی برنامه های توسعه شهری بر فضا بتدریج مورد انتقاد قرار گرفت که ماحصل آن اقبال به سوی روشهای سیال و نیز جایگزینی راهبرد به جای طرح گردید.در برنامه های مصوب بزرگ شهر مشهد ، موضوع منطقه بندی از طرح جامع با ارایه خطوط واحدهای همگن برنامه ریزی تحت عنوان حوزه های هفت گانه آغاز و در ادامه در انطباق با دستورالعمل وزارت کشور و نیز خطوط ملاک عمل قبلی در راستای اهداف ماموریتی مدیریت شهری مورد بازنگری قرار گرفت .تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی میکوشد تا جابجایی خطوط منطقه بندی این کلانشهر را در انطباق با شاخصهای عدالت فضایی ارزیابی نموده و مناسب ترین سناریو در این خصوص را ارایه نماید. این راستا پس از تعیین شاخصها، مناطق شهرداری با استفاده از مدل تحلیل چند متغیره ، سطح بندی شد و اولویت های ملاک عمل برای هر شاخص ارایه شد. نتایج تحقیق حاصله نشانگر ضرورت تغییر در خطوط فعلی در انطباق با امکانات مدیریت شهری ، ضرورت توجه به آثار ترسیم خطوط بر هویت و ویژگی های اجتماعی و به تبع آن کالبدی بافتها و همگرایی با سایر مجموعه های همکار با شهرداری در مدیریت شهری است.

Keywords:

عدالت فضایی , منطقه بندی , برابری , مدیریت شهری