نقش توبه در سقوط حد از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه

یکی از مباحث مهم در فقه و حقوق اسلامی توبه می باشد. توبه در لغت به معنی بازگشت یا رجوع است و از نظر اصطلاحی عبارت است از ندامت و پشیمانی بر اعمال گذشته و تصمیم بر عدم بازگشت به گناه. همچنین توبه یک نهاد مهم، ضروری و حیاتی است که امت اسلامی در هر عصری نیازمند آن است؛ در دین مبین اسلام، توبه جایگاه ویژه ای دارد، به گونه ای که با تاملی در آیات و روایات و سخنان فقهای اسلام، استنباط می شود که برای توبه، ندامت حقیقی و عزم بر ترک گناه برای همیشه کافی است و انجام آن نیاز به لفظ و اعمال خاصی ندارد. همچنین بوسیله توبه مجرم می تواند از اعمال خود اظهار ندامت نموده و در اصلاح خویش بکوشد و هدف از توبه جلوگیری از تکرار جرم و اصلاح مجرمین است. یافته های تحقیق نشان داد که توبه رافع مسیولیت کیفری در جرایم حق الله بوده و توبه قبل از اثبات جرم را موجب سقوط حد می دانند، لکن در جرایمی که جنبه حق الناس دارند موجب سقوط مجازات نیست. لازم به ذکر است که توبه ی بعد از اثبات جرم توسط بینه را موجب سقوط مجازات نمی دانند و اگر بزهکار بعد از اقرار توبه کند، قاضی مخیر است که از ولی امر برای او تقاضای عفو نماید یا مجازات را در حق وی اعمال کند. اما توبه بعد از اقامه بینه هیچ اثر حقوقی ندارد.

Keywords:

توبه , جرم , سقوط حد , فقه امامیه , حقوق موضوعه