بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر ضریب رواناب سطحی و دبی اوج سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف (مطالعه موردی: حوزه آبخیز النگ‌دره گرگان)

تغییر کاربری اراضی یکی از فاکتورهای مهم در تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش حوزه و انهدام تنوع زیستی و منابع طبیعی است. تغییر کاربری اراضی کشاورزی و جنگل همچنین سبب هدر رفت کربن آلی، تخریب ساختمان خاک، کاهش هدایت هیدرولیکی و در نهایت بروز خسارات شدید اجتماعی، اقتصادی و مالی می‌شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییر کاربری اراضی در حوزه آبخیز النگ‌دره گرگان و تاثیر آن بر ضریب رواناب و دبی اوج سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف در دو دوره زمانی سال‌های 1341 و 1387 انجام گرفت. در این تحقیق به منظور تهیه نقشه‌های پوشش گیاهی و نقشه کاربری اراضی از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید. مقایسه کاربری اراضی در سال‌های 1341 و 1387 نشان داد که سطح اراضی جنگلی و کشاورزی از سال 1341 تا سال 1387 کاهش یافته که این کاهش برای اراضی جنگلی و زراعت به ترتیب حدود 3 و 10 درصد می‌باشد. اراضی مسکونی از سال 1341 تا سال 1387 بدلیل شهرسازی و تبدیل اراضی جنگلی و زراعت به اراضی مسکونی افزایش یافته است که این افزایش حدود 13 درصد می‌باشد. با افزایش ضریب رواناب سطحی دبی اوج سیلاب با دوره بازگشت‌های مختلف از سال 1341 تا 1387 افزایش پیدا کرد. تخریب منابع طبیعی، پوشش گیاهی و تغییر کاربری اراضی باعث افزایش ضریب رواناب و دبی اوج سیلاب شده که در نتیجه بروز سیل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی و مالی را در پی داشته است.

Keywords:

تغییر کاربری اراضی , ضریب رواناب سطحی , دبی اوج سیلاب , حوزه آبخیز النگ‌دره