گوناگونی خصوصیات ریزریخت شناسی دانه گرده در تعدادی از گونه های Silene Sect. Sclerocalycinae در ایران

جنس Silene با بیش از 700 گونه در دنیا بزرگترین جنس تیره میخکیان Caryophyllaceae است. گونه های این جنس در نیمکره شمالی پراکنش داشته و آسیای جنوب غربی و مناطق مدیترانه ای مراکز اصلی تنوع زیستی آن می باشند گیاهان این جنس خواص دارویی و زینتی داشته و برخی نیز علف هرز مزارع هستند Silene با حدود 110 گونه در ایران بزرگ ترین جنس تیره میخکیان در ایران محسوب می شود. گونه های Silene در ایران در 23 بخش توزیع شده اند که بخش Sclerocalycin ae با 15 گونه از تاکسون های با اهمیت این جنس در ایران محسوب می شود. در این پژوهش 7 گونه از بخش Sclerocalycinae تحت مطالعه ریزریخت شناسی دانه گرده قرار گرفت. 14 صفت کمی و کیفی ریزریخت شناسی دانه گرده از روی تصاویر حاصل از میکروسکوپ الکترونی نگاره SEM بررسی شد. صفات کمی اندازه گیری و داده ها با نرم افزار SPSS و با روش های مختلف آنالیز خوشه ای برای ارزیابی روابط تاکسو ن ها آنالیز و تحلیل شدند. شکل دانه گرده در تمامی گونه های مطالعه شده کروی بوده و تزیینات سطح دانه گرده نیز در همه گونه ها از نوع میکرواکینیت است.سه تیپ وضعیت سطح دانه گرده؛ میکروپرفوریت، رتیکولیت و صاف در گونه های تحت مطالعه مشاهده شده است. بزرگ ترین دانه گرده در گونه S.ceasareae به ابعاد 38×36 میکرومتر و کوچکترین دانه گرده به ابعاد 27×25 میکرومتردر گونه S.peduncularis مشاهده شد. بزرگترین منفذ از نظر طول و عرض مربوط است به S.shahrudensis با اندازه 5/6×5/4 میکرومتر و کوچکترین آن در S.peduncularis با اندازه 2/5×3/2 میکرومتر دیده شده است. تعداد حداکثر و حداقل منفذ به تر تیب در گونه های S.ceasareae و S.peduncularis با 4 و 1 منفذ در واحد سطح دیده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که خصوصیات کمی و کیفی ریزریخت شناسی دانه گرده در تفکیک گونه های این بخش موثر می باشد. نتایج بدست آمده با مطالعات انجام شده در این جنس مطابقت داشت

Keywords:

دانه گرده , ریزریخت شناسی Silene , Sclerocalycinae , ایران