کشندگی و اثر دور کنندگی عصاره ی هگزانی و اتانولی هندوانه ابوجهل )Citrullus colocynthis( روی کنه تارتن دو لکه ای

کنه تارتن دو نقطهای Tetranychus urticae یکی از آفات مهم و اقتصادی محصولات زراعی بوده و به دلیل تولید مثل بالا همراه با نشو و نمای سریع، سبب بروز خسارت اقتصادی میگردد. این کنه بر روی بیش از 150 گونه گیاهی به عنوان میزبان فعالیت داشته و ایجاد خسارت میکند؛ به دلیل پراکنش وسیع و دارا بودن استعداد بالقوه در بروز مقاومت به سموم، کنترل غیرشیمیایی این آفت همواره مورد توجه بوده است. در این تحقیق سمیت تماسی، تدخینی و اثر دورکنندگی عصاره های هگزانی و اتانولی گرفته شده از میوه هندوانه ابوجهل )Citrulus colocynthis(، متعلق به خانوادهی کوکوربیتاسه و از جمله گیاهان دارویی، روی کنه های بالغ Tetranychus urticae در شرایط دمایی 27±2 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 50±5 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که میزان مرگ و میر کنه دو نقطه ای مورد آزمایش در 24 ساعت پس از تیمار با افزایش غلظت عصاره ها به صورت معنیداری افزایش مییابد. مقادیر LC50 در آزمایش تماسی با حلال هگزان هندوانه ابوجهل، 1211/2 میلیگرم بر سانتی متر مربع و با حلال اتانولی، 960/3 میلیگرم بر سانتی متر مربع محاسبه شد. همچنین مقادیر LC50 در آزمایش تدخینی با حلال هگزانی، 569/5 میلیگرم بر لیتر هوا و با حالل اتانولی، 645/1 میلیگرم بر لیتر هوا محاسبه شد. بیشترین اثر دورکنندگی در بالاترین غلظت مشاهده شد و با افزایش غلظت عصاره به صورت معنی دار به میزان دورکنندگی افزوده شد و در پایین ترین غلظت مورد استفاده، اثر جلبکنندگی مشاهده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه هندوانه ابوجهل، اثر کشندگی و دورکنندگی خوبی روی کنه تارتن دولکهای دارد؛ تحقیقات بیشتری برای کاربردی کردن این ترکیبها پیشنهاد میگردد.

Keywords:

عصاره گیاهی , کنه کشی , دورکنندگی , کنه دو نقطه ای , هندوانه ابوجهل