اخلاق گفتگو از منظر امام رضا(ع) با تکیه بر مناظرات ایشان

پژوهش حاضر به بررسی سیره اخلاقی امام (ع) در مناظرات پرداخته است. محوری تحت عنوان اخلاق بیانی در گفتگو با تکیه بر مناظرات، به بررسی خصایص بیانی امام رضا(ع) در گفتگو مانند: خردگرایی و آزاداندیشی، درگیر کردن ذهن مخاطب، استفاده از مثال برای روشن کردن مطلب موردنظر، در نظر گرفتن سطح فکری مخاطب، مستند گویی با استناد به منابع مورد قبول طرف مقابل، تاکید بر نکات مشترک و رعایت اصل ایجاز، پرداخته است. محور بعد، با عنوان نحوه مواجهه در گفتگو با تکیه بر مناظرات، به بررسی خصایص مواجههای امام (ع) در گفتگو مانند احترام و ملایمت، اجازه پرسش و آزادی بحث، خوب گوش کردن و دوری از تعصب، رعایت انصاف و عدالت، خودداری از نقد شخصیت افراد، فرصت دادن به طرف مقابل، و... پرداخته است. در بررسی هر یک از صفات اخلاقی امام رضا(ع)، مناظرات و احتجاجات مرتبط، ذکر و درباره آنها بحث شده است. نتایج نشان میدهد که امام رضا(ع) به عنوان یگانهی دوران خویش در مواجهه با جریان های فکری و مذهبی بودند، با در نظر گرفتن اساسی ترین اصول روانشناختی، اخلاق اسلامی برگرفته از دین خدا در مواجهه و گفتگو با یکدیگر را تبیین کرده و راه درست همزیستی و ارتباط با یکدیگر را بر اساس آموزه های دینی و فرهنگ قرآنی تبیین کردند. امام به عنوان کارشناس اجرایی دین بهترین شیوه عملیاتی این همزیستی را بیان فرمودند

Keywords:

امام رضا(ع) , اخلاق گفتگو , اخلاق بیانی , اخلاق مواجهه ای , مناظره