تعیین پتانسیل اجتماعی ژئوتوریسم با استفاده از روش SWOT در حوزه آبخیز خطیرکوه، شهرستان سواد کوه

ژئوتوریسم یا زمین گردشگری اولین بار در ابتدای دهه 1990 بعنوان مطالعه مکان مخصوص حاوی پدیده های آشکار زمین شناسی و ژئومورفولوژی بکار رفت و اولین مقاله رسمی ژئوتوریسم ایران توسط نبوی نوشته شد. گردشگری صنعتی درآمد زا، دارای صرفه اقتصادی و همراه با تبادل اجتماعی، فرهنگی و در عین حال حاوی کمترین آلودگی های زیست محیطی است. از آنجایی که ژئوتوریسم دارای مزایا و معایبی است، پس عموم مردم و مسئولین باید با شناخت زمین-گردشگری و ارائه راهبرد های مناسب برای توسعه ژئوتوریسم حوزه های آبخیز با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی های اجتماعی و زیست محیطی آن اقدام کنند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر اجتماعی ژئوتوریسم بر حوزه آبخیز خطیرکوه است . به منظور انجام تحقیق پرسشنامه ای در اختیار 71 نفر از افراد محلی روستاهای برنت، امافت، کمرپشت و دوآب، کارشناسان منابع طبیعی ، دانشجویان و اساتید قرار گرفت که وضعیت اجتماعی توریسم در این منطقه به روش SOWT محاسبه و شاخص های اجتماعی این افراد مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان می دهد چون امتیاز وزن دار استراتژی WT بیشتر از همه استراتژی ها می باشد پس استراتژی مورد نظر برای تدوین برنامه ریزی توسعه گردشگری در منطقه، استراتژی تدافعی است و باید تدابیری اتخاذ شود که توجه بیشتری آسیب های وارده به ابنیه و آثار تاریخی و مذهبی در روستا، ایجاد وتغییرات منفی در رفتار و شیوه زندگی روستاییان(همچون تغییر در نوع پوشاک، نحوه سخن گفتن) و توزیع ناعادلانه و تمرکز منافع حاصل از طبیعت گردی در دست سرمایه گذاران و نهاد های دولتی ، افزایش جرم و جنایت و بزهکاری و انحرافات اجتماعی در روستا، افزایش تضادها و اختلاف محلی بین روستاییان شود. درعین حال نتایج نشان می دهد ژئوتوریسم باعث گسترش امکانات و خدمات رفاهی- بهداشتی مختلف برای ساکنین نواحی روستایی (مانند فروشگاه های مایحتاج عمومی، توسعه و گسترش صنایع کوچک در روستاهای منطقه و رونق بهتر بازار های محلی به ویژه صنایع دستی در سطح روستاها، بهسازی کالبدی- فیزیکی مساکن روستایی شده است که از نقاط قوت زمین گردشگری در خطیرکوه است.

Keywords:

ژئوتوریسم , اثرات اجتماعی , حوزه خطیرکوه , مدل SWOT