بررسی تطبیقی مسئله ابتناء اخلاق به دین از نگاه اشاعره و رابرت آدامز

در این مقال بر آن هستیم که بررسی تطبیقی آراء متفکران اشعری مسلک و رابرت آدامز در زمینه دین و اخلاق بپردازیم. بر اساس نظریه امرالهی و نظریه کسب که اشاعره بدان معتقد هستند، هر آنچه را که خداوند جایز میداند یا نهی میکند به ترتیب درست و نادرست و هر آنچه را که خداوند بدان امر مینماید، واجب است؛ بنابراین ملاک اثبات و صدقیت هر عمل را باید بر حسب موازین شریعت سنجید و انسان را تنها کاسب دستورات خداوند و شرع میدانند.رابرت آدامز به عنوان یک متفکر معاصر، و تاحدودی الهام گرفته از نظریه کرپیکی-پاتنم اعتقاد به نظریه عدم وابستگی معیار اخلاق هنجاری به دین دارد و از سوی دیگر معتقد به نظریه امرالهی و وابستگی اخلاق به دین، اعتقاد به منتهی شده اخلاق به دین دارد. اما وجه اشتراک اشاعره و آدامز این است که سعادت و کلیه عملکرهای اخلاقی را منوط به دین دانسته اند. آدامز فارغ از اصالت دادن به عقل و اختیار، مبنای اعتقادات خویش را بر اساس داشتن حس تکلیف نسبت به دستورات خداوند و داشتن حس عذاب وجدان میداند.اما دیدگاه امرالهی آدامز و اشاعره یکسری مشکلات و معضلات نیز دارد، که به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

Keywords:

اشاعره , رابرت آدامز , رابطه دین و اخلاق , ابتناء اخلاق و دین.