اهدف میانی تربیت در معارف رضوی

دورنمای کلی و غایی تربیت، عبودیت است. قرآن هدف دعوت تمامی انبیاء را عبودیت میداند. عبودیت تن زدن از حاکمیت غیر خدا و تن دادن به حاکمیت االله است. برای رسیدن و دستیابی به آن چاره ای جز برنامه ریزی برای پیمودن مسیر پرفرازونشیب تربیت نیست. برای این منظور متناسب باهدف نهایی تربیت، نیاز به تعریف اهداف میانی داریم تا پیمودن مسیر طولانی و پرحوصله تربیت میسر شود.نوشته های موجود در حوزه اهداف تربیتی با رویکرد فلسفی یا عرفانی، برخی تک گزاره های دینی مثل، شناخت خدا، تقوا، توکل، صبر، ایمان و... را به عنوان اهداف واسطه ای یا عملیاتی برای رسیدن به عبودیت به عنوان هدف غایی تربیت بیان کرده اند؛ اما در این مقاله با بررسی و تحلیل روایات و معارف رضوی7 با روش فقاهتی سعی در ترسیم طرحی منظم از اهداف میانی، برای دستیابی به عبودیت برآمدیم. امام در روایات معروف به درجات در احادیث معتبری، اسلام، ایمان و تقوا را به عنوان زنجیرهای از اهداف میانی تربیت برای سلوک اخلاقی و تربیت دینی مطرح کرده اند. درجه اسلام، تلقی جدیدی است که انسان باید نسبت به خود، حاکم، هستی و روابطش پیدا کند. با شناخت و التزام به این یافته ها گرایشهایی نو برای او به وجود میآید که شایسته ورود به درجه ایمان است. پس از طی کردن این دو مرحله انسان با هراس و احساس عشق کارهایش را انجام می-دهد و وارد درجه تقوا میشود. این سه گام از اهداف میانی برای تحقق عبودیت است که از بیانات امام رضا7 استخراج شده است.

Keywords:

هدف تربیت , اسلام , ایمان , تقوا , عبودیت