تاسیس شهر یزد به روایت تاریخ نگاری محلی یزد

به رغم محدودیت های طبیعی فلات ایران، تمدنی شکوفا در این خطه پی افکنده شده و تداوم یافته است. این تمدن تا پیش از دوران مدرن بر شکلی از تقسیم کار اجتماعی و تدبیری بر فراز آن مبتنی بود. اما نظریه های مدونی بر مبنای ایننظام تمدنی به رشته تحریر در نیامد، لذا امروز جهت بررسی و فهم آن نظام و فکر و تدبیری که در پس آن بود، ناچار هستیم از پرداختن به متونی که در حاشیه مباحث یا به صورت نمادین این مسائل را در بطن خود دارند. در همین راستا در بررسی پیش رو، یزد و تاریخ نگاری محلی یزد را به عنوان مطالعه ای موردی برگزیدیم، زیرا شهر یزد به عنوان الگویی پایدار از شهرسازی ایران در بیابان مطرح است و صاحب یک سنت تاریخ نگاری محلی نیز هست، که این سنت نوشتاری رویکرد تمدنی پررنگ تری نسبت به همتایان خودش دارد. در این پژوهش کوشیده ایم تا از بررسی متون تاریخ نگاری محلی یزد به این پرسش پاسخ دهیم که در متون مذکور چه روایتی از تاسیس شهر یزد ارائه شده است، و در روایت مزبور بر چه مسائلی تاکید شده است. یافته ی ما به اختصار عبارت از این است که نخبگان محلی یزد به درستی ضرورت وحدت قدرت (با نمادپردازی در قالب اسکندر) و عقلانیت (با نمادپردازی در قامت ارسطو) و ضرورت توجه به آب را دریافته بودند، و مسائل مزبور را در متن تاریخ گنجانده اند.

Keywords:

یزد , تاریخ محلی , تاریخ نگاری , سیاست مدن , شهر , تمدن