مطالعه انتشارات علمی ایران و جهان در حوزه موضوعی زنبورعسل در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس طی سال های 1845 تا 2018

بیان مسئله: حوزه موضوعی زنبور عسل، از زمینه های تحقیقاتی بین رشته ای کشاورزی، بیولوژی، بیوشیمی، ژنتیک، پزشکی، تغذیه، و برخی علوم دیگر است. علیرغم مطالعات متعددی که درباره زنبور عسل در حوزه های مختلف انجام شده، ولی مطالعه ای که به بررسی کم و کیف این تحقیقات از جهات مختلف پرداخته باشد، یافت نمی شود. لذا، مقاله حاضر درصدد تعیین وضعیت انتشارات ایران به نسبت سایر کشورها در این حوزه و همچنین تعیین جبهه های پژوهشی آن است. هدف پژوهش: هدف اصلی این تحقیق تعیین وضعیت انتشارات علمی حوزه موضوعی زنبور عسل در ایران و جهان و شناسایی جبهه های پژوهشی جدید این حوزه است. روش و چگونگی انجام پژوهش: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی انتشارات علمی ایران و جهان در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال های 1845 تا 2018 میلادی می پردازد. جامعه پژوهش را 10456 مدرک تشکیل می دهد. یافته ها و نتیجه گیری: در میان کشورهایی که در این حوزه مشغول به فعالیت علمی هستند، سه کشور برتر به ترتیب ایالات متحده آمریکا با 3702 مقاله، آلمان با 886 مقاله و انگلستان با 622 مقاله و کشور ایران با 250 مقاله در رتبه بیستم قرار دارد. کشور ایران در سال 2011 با 41 مقاله پرکارترین سال را داشته است و بعد از آن سیر نزولی طی کرده است. از طرفی، دانشگاه تهران با 49 مقاله پرکارترین موسسه ایرانی و ت. نیکنام با 26 مقاله پرکارترین نویسنده ایرانی در پایگاه اسکوپوس هستند. حیطه های موضوعی علوم کشاورزی و بیولوژی با 6648 مقاله و بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی مولکولی با 2302 مقاله و پزشکی با 1401 مقاله سه حوزه برتر در این پایگاه بودند. دانش و پژوهش در جهان در حوزه موضوعی زنبورعسل افزایش یافته است که این روند رو به رشد در انتشارات علمی دنیا قابل ارزیابی است. بررسی دانشگاه ها، موسسات و سازمان هایی که در تدوین تولیدات علمی این حوزه در ایران نقش داشته اند، نشان داد که دانشگاه ها سهم عمده ای را نسبت به دیگر سازمان ها و موسسات به خود اختصاص داده اند. در مجموع، نتایج نشان داد که برون دادهای علمی ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس از سال 2011 دارای روندی نزولی بوده است.

Keywords:

زنبورعسل , برونداد پژوهشی , اسکوپوس , ایران