شناخت حکومت ها از منظر عدالت اجتماعی در دیدگاه حضرت علی (ع) و نهج البلاغه

مقاله حاضر به بررسی عدالت اجتماعی حکومت ها در گفته ها و اعمال علی بن ابی طالب (ع) در نهج البلاغه می پردازد. عدالت و حقیقت مادر همه ارزش های اجتماعی تلقی می شود. امام علی (ع) بهترین نمونه اخلاق، از جمله عدالت بود. او برای عدالت زندگی کرد و بر این باور بود که هر کس باید از حق امنیت در زندگی برخوردار باشد. به نظر وی، عدالت قرار دادن هر چیزی در محل مناسب خود است. بنا به نظر امام علی (ع) ارتباطی عمیق بین عدالت و حقیقت وجود دارد. نقطه مقابل عدالت ظلم و ستم بوده و ستمگر دشمن خدا است. عدالت یکی از چهار ستون ایمان است. عدالت اجتماعی در حکومت ها یکی از مهم ترین جنبه های عدالت است. عدالت اجتماعی به معنای دادن حق شایسته هر فرد در توزیع منافع در جامعه و برآوردن نیازهای اساسی افراد است. پژوهش حاضر مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای با نگاه متمرکز بر کتاب بزرگ نهج البلاغه می باشد و جنبه توصیفی تحلیلی دارد. عناصری همچون عدالت و حکومت در گفتار و کردار امام علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر او اعتدال و عدالت اصل راهنمای موفقیت، حکومت و حاکمان آنها است. از منظر نهج البلاغه مهم ترین وظیفه حکومت اسلامى برقرارى عدالت در جامعه بوده و رفاه و آسایش آحاد جامعه و تحقیق صلح و امنیت واقعى تنها در سایه عدالت امکان پذیر مى باشد. عدالت، اساسى ترین شرط حاکم اسلامى است؛ حکومت برپایه عدالت همواره موفق و پا برجا است.