جداسازی، شناسایی و بررسی کارآیی استرینهای سودوموناس آنتاگونیست علیه گروه های مختلف آناستوموزی Rhizoctonia solani

قارچ ریزوکتونیا سولانی بیمارگری خاکزاد استکه در سراسر جهان خصوصا مناطق کشت سیب زمینی مشکلساز است. این قارچ به بیش از 140 گونه گیاهی اعم از محصولات زراعی و باغی مهم و حائز اهمیت اقتصادی خسارت میزند. عدم وجود ارقام مقاوم تجاری سبب شده تا ضدعفونی غده های بذری به عنوان یکی از روشهای موثر در مبارزه با این بیماری مطرح باشد. در سالهای اخیر به دلیل مشکلات استفاده از قارچ کشها شیمیایی که بر سلامت انسان و محیطزیست اثرات جبرانناپذیری بر جای میگذارد، کنترل زیستی به عنوان روشی جایگزین یا مکمل شناسایی شده است. میزان موفقیت این روش نیازمند دانش دقیق و جامع از بیولوژی بیماریها است. استفاده از باکتریهای آنتاگونیست به عنوان ارگانیسمهای کنترل بیولوژیک راهکاری مناسب و بی خطر برای محیطزیست و برای حفاظت گیاهان است. جدایه های باکتریایی آنتاگونیست که بومی کشور ایران است با شرایط موجود سازگاری دارند، فعالیت مینمایند تا از آلودگی میزبانی توسط بیمارگرها جلوگیری کرده و شدت بیماری و علائم آن را کاهش دهند. به منظور جداسازی و شناسایی اولیه باکتریهای مفید پژوهشی در سال 1396 با جمعآوری نمونه از ریزوسفر گیاهان سالم سیب زمینی و گوجهفرنگی صورت گرفت.65 جدایه باکتریایی در محیطهای کشت عمومی جداسازی و خالص شدند. با کشت بر روی محیط KB و بررسی ژنتیکی با ps primer مشخص گردید متعلق به جنس سودوموناس بودند. اثر آنتاگونیستی این جدایه ها به روش کشت متقابل علیه گروه های آناستوموزی AG1-IA,AG3,AG4-HGI قارچ R.solaniموردبررسی قرار گرفت. برای آزمون آنتاگونیستی در محیط کشت PDA باکتری سودوموناس به صورت سوسپانسیون در 4 طرف پتری لکهگذاری شد و بعد از 24 ساعت پلاگ 0,5 سانتیمتری از قارچ 7 روزه در مرکز پتری قرار گرفت و پتریها پس از گذشت 4 روز نگهداری در 28 درجه سانتیگراد برای مشاهده هاله بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر ارزیابی صورت گرفت. سپس جدایه های برتر با روش کشت متقابل مجدد آزمون شدند. نتایج نشان داد که هجده جدایه خاصیت بیوکنترلی قوی علیه تمامی گروه ها آناستوموز مدنظر داشتند؛ اما خاصیت آنتاگونیستی و قدرت جدایه ها متفاوت بود. در بعضی از آنها مثل AG1-IA آنتاگونیستها مانع از تشکیل اسکلروتها شدند و تغییر رنگ پرگنه های قارچ در اطراف هاله بازدارندگی همه گروه ها مشاهده گردید.